сонца... (а таксама санца...).
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) які мае адносіны да сонца (у 1 знач.), напр.: сонцаварот (народная назва сонцастаяння), сонцапакланенне;
2) які мае адносіны да сонца (у 2 знач.), напр.: сонцаахоўны, сонцалюбівы, сонцалячэнне;
3) падобны на сонца (у 1 знач.), напр. сонцападобны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чырво́нец, -нца, мн. -нцы, -нцаў, м.
1. Назва замежных залатых манет (дукатаў, цэхінаў) у дапятроўскай Расіі.
2. Найменне рускіх залатых манет 3-рублёвай і 5-рублёвай вартасці ў 18—19 стст.
3. 3 1922 г. да 1947 г.: грашовы крэдытны білет у 10 рублёў.
|| прым. чырво́нцавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нарица́тельный
1. эк. наміна́льны;
нарица́тельная сто́имость наміна́льная ва́ртасць;
нарица́тельная цена́ наміна́льная цана́;
2. грам. / нарица́тельное и́мя агу́льнае імя́;
3. / и́мя нарица́тельное хадзя́чая на́зва;
его и́мя ста́ло нарица́тельным яго́ імя́ ста́ла хадзя́чай на́звай.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
га́лы, ‑аў; адз. гал, ‑а, м.
1. Рымская назва старажытных кельцкіх плямён, якія ў 4–1 стст. да н. э. насялялі тэрыторыю сучаснай Францыі і Бельгіі.
2. Уст. паэт. Французы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зяло́ 1, ‑а, н.
Назва восьмай літары (ѕ) царкоўнаславянскай і старой рускай азбукі, якая абазначае, як і літара зямля (з), гук «з».
зяло́ 2, ‑а, н.
Насенне пустазелля ў збожжы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
і́грэк, ‑а, м.
1. Назва перадапошняй літары (y) лацінскага алфавіта.
2. Невядомая велічыня, якая абазначаецца гэтай літарай (побач з літарамі x, z). // Умоўнае абазначэнне невядомай або знарок не названай асобы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самака́тчык, ‑а, м.
Устарэлая назва ваеннаслужачага самакатнай часці. [Сапёр:] — А там ужо з гары і самакатчыкі смаляць, матацыклы з чатыры ўзбілася на мост... Бяжыце, бяжыце, думаю... Ну, значыцца, і ўзарваў... Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пала́та, ‑ы, ДМ ‑ла́це; Р мн. ‑ла́т і ‑ла́таў; ж.
1. звычайна мн. (пала́ты, ‑ла́т і ‑ла́таў). Уст. Вялікія пышныя пакоі ў палацы; харомы. Падзеі, паказаныя ў фільме, не выходзяць за межы царскіх палат і шынкоў. Новікаў.
2. Вялікае, пышна аздобленае памяшканне, прызначанае для якой‑н. спецыяльнай мэты ў Старажытнай Русі. Княжацкія палаты.
3. Асобны пакой, дзе ляжаць хворыя ў лячэбных установах. Перад вачыма паўставала шпітальная палата, у якой зусім нядаўна ляжаў.. [Сяргей] сам... Сіўцоў.
4. Назва вышэйшай заканадаўчай установы, якая ўваходзіць у склад Вярхоўнага Савета СССР. Палата Савета Саюза. Палата Савета Нацыянальнасцей.
5. Назва прадстаўнічых устаноў у некаторых краінах. Народная палата Германскай Дэмакратычнай Рэспублікі. Палата абшчын. Палата лордаў.
6. Назва некаторых дзяржаўных устаноў у дарэвалюцыйнай Расіі. Казённая палата. □ Акружны суд прысудзіў адабраць пашу ад сялян. Сяляне пераносяць справу ў судовую палату. Колас.
7. Назва некаторых дзяржаўных устаноў у СССР. Кніжная палата. Гандлёвая палата. Палата мер і вагі.
•••
Гранавітая палата — вялікі зал (частка Крамлёўскага палаца ў Маскве), які атрымаў сваю назву ад знешняй абліцоўкі буйным гранёным каменем.
[Ад лац. palatium — дварэц, палац.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грэ́чкавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да грэчкі. Грэчкавы пах. Грэчкавы цвет.
2. у знач. наз. грэ́чкавыя, ‑ых. Назва сямейства раслін класа двухдольных, да якога адносяцца грэчка, рэвень і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акульты́зм, ‑у, м.
Агульная назва містычных вучэнняў, якія сцвярджаюць, быццам у прыродзе існуюць таямнічыя, звышнатуральныя сілы, з якімі людзі нібыта могуць уступаць у зносіны пры дапамозе магічных дзеянняў, заклінанняў і пад.
[Ад лац. occultus — схаваны, тайны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)