улі́ты, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад уліць (у 1, 2 знач.).
•••
Як уліты — які добра аблягае (пра адзенне, абутак). Твар [Пракопа] чыста паголены, .. гарнітур на ім ляжыць, як уліты. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
оживлённый
1. прич. ажы́ўлены;
2. прил. ажы́ўлены, жва́вы; (живой) жывы́; (бойкий) бо́йкі;
оживлённое лицо́ ажы́ўлены твар;
оживлённая бесе́да ажы́ўленая (жыва́я) гу́тарка;
оживлённая торго́вля ажы́ўлены (бо́йкі) га́ндаль;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пе́сціць, пе́шчу, пе́сціш, пе́сціць; пе́шчаны; незак.
1. каго. Любоўна даглядаць, пялегаваць; патураць усім жаданням, балаваць.
П. дзяцей.
2. каго. Лашчыць, галубіць.
П. дачку.
3. перан., каго-што. Выклікаць прыемныя адчуванні (пра вецер, сонца і пад.).
Вецер песціць твар.
4. перан., што. Жадаць здзяйснення чаго-н. прыемнага.
П. надзею.
|| зак. вы́песціць, -пешчу, -песціш, -песціць; -пешчаны (да 1 знач.) і спе́сціць, спе́шчу, спе́сціш, спе́сціць; спе́шчаны (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аплы́сці¹ і аплы́ць, -ыву́, -ыве́ш, -ыве́; -ывём, -ывяце́, -ыву́ць; -ы́ў, -ыла́, -ыло́; зак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Растаць, растапіцца зверху, з краёў і пачаць сцякаць, пакрываючы што-н. рэшткамі растопленага рэчыва.
Свечка аплыла.
2. Ацячы, заплыць тлушчам.
Твар аплыў.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Абваліцца, апаўзці пад дзеяннем вады, вільгаці.
Бераг аплыў.
|| незак. аплыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абле́зці, -зу, -зеш, -зе; -ле́зь; зак. (разм.).
1. Страціць валасы або поўсць ці пер’е, скуру; выпасці, вылезці (пра валасы, поўсць, пер’е).
Кот аблез.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Страціць першапачатковую афарбоўку, верхні слой, выліняць, выцвісці або злезці, адваліцца ад паверхні чаго-н.
Сукенка аблезла.
Фарба аблезла.
3. Змяніць скуру, згарэўшы на сонцы.
За лета ўвесь твар аблез.
|| незак. абла́зіць, -ла́жу, -ла́зіш, -ла́зіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перасмыкну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Разм. Зрабіць сутаргавы рух чым‑н. — Табе холадна? — спытаўся Валодзя, убачыўшы, што Ларыса перасмыкнула плячыма. Арабей. Канёк апусціў галаву, перасмыкнуў нагамі і застыў на месцы. Лупсякоў. // што. Перакрывіць твар, рысы твару. Алеся .. павольна, нават здзіўленымі вачыма, правяла гэтую пару, і нешта нервовае перасмыкнула яе твар. Пестрак. Ганарыстая, з’едлівая ўсмешачка перасмыкнула .. [Чэсіны] румяныя вусны. Брыль. / у безас. ужыв. Шыковіча перасмыкнула ўсяго. Ён не верыў сваім вушам. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скаме́чаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад скамячыць.
2. у знач. прым. Змяты, ператвораны ў камяк, у жмут. Гэля.. ўстала з месца, паправіла на сабе скамечанае адзенне і падліла ў шклянкі піва. Гартны. Міма.. [Карпа] прайшоў малады партызан і непрыкметна сунуў яму ў руку скамечаную паперку. Шамякін.
3. перан.; у знач. прым. Разм. Стомлены, змардаваны (пра твар). Бледны, скамечаны твар, рэдка калі паголены.. — усё гэта гаварыла за тое, што Селядцоў расчараваўся ў жыцці. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надзіма́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які надзімаецца паветрам або газам. Надзіманая лодка.
2. перан. Разм. Поўны пыхі, важнасці; ганарысты. Твар інспектара пыхаў такой грэблівасцю, такой надзіманай непавагай, што Кох аж разгубіўся. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падзіма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Дзьмуць злёгку або час ад часу. Цёплы ветрык падзімаў у шчыліну між бярвення. Лынькоў. Ноч. Доўгая, асенняя. У твар час ад часу падзімае прыемнай прахалодай. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пабяле́лы, ‑ая, ‑ае.
Які зрабіўся белым, бялейшым. Грымотная дажджавая хмара паплыла далей, расквечваючы на яркім сонцы свае велічэзных, пабялелыя, нібы памытыя дажджом .. горы. Колас. Пабялелы, устрывожаны твар Анежкі быў загадкавы. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)