безназо́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які не мае назвы. Асабліва моцна адчуваеш восень тут, на беразе безназоўнага ліменскага возера, да якога ад маёй леснічоўкі крокаў дзвесце. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кро́хкі, ‑ая, ‑ае.
Які лёгка крышыцца, распадаецца на часткі; ломкі. Крохкі лёд. Крохкае дрэва. □ Вязалі снапы асцярожна: крохкая салома, калі моцна закручваць перавясла, ірвалася. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэзарганіза́тар, ‑а, м.
Той, хто дэзарганізуе, уносіць дэзарганізацыю. — Дэзарганізатар! Загоніш у трубу ўсю змену, — моцна сказаў Анатоль Парфенавіч, крутануўся і пайшоў у канторку майстроў. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ду́нуць ’хутка кінуцца з месца; моцна ўдарыць’ (БРС). Сюды ж і дуну́ць ’уцячы’ (Бяльк.). Паводле Трубачова (Эт. сл., 5, 157), адносіцца да прасл. *dunǫti са значэннем ’дзьмуць, дзьмухнуць’ (рус. ду́нуть, укр. ду́нути, ст.-чэш. dunúti, серб.-харв. ду́нути, ст.-слав. доунѫти), роднаснага з *duti. Значэнні ’хутка кінуцца, уцячы, моцна ўдарыць’ яўна секундарныя.
Дуну́ць ’уцячы’. Гл. ду́нуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пазамярза́ць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́е; -а́ем, -а́еце, -а́юць; зак.
1. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв). Пакрыцца лёдам, замерзнуць — пра ўсё, многае.
Рэкі пазамярзалі.
2. Загінуць ад холаду — пра ўсіх, многіх або моцна замерзнуць — пра ўсіх, многіх.
Вераб’і пазамярзалі на марозе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раскалыха́ць, -лышу́, -лы́шаш, -лы́ша; -лышы́; -лыха́ны; зак.
1. каго-што. Пачаць моцна калыхаць, прымусіць калыхацца.
Р. качэлі.
2. што. Калышучы, зрабіць хісткім, няўстойлівым.
Р. слупок.
3. перан., каго (што). Вывесці са стану апатыі, абыякавасці.
Пыталіся многа, ледзь раскалыхалі яго на адказы.
|| незак. раскалы́хваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
расо́л -у, м.
1. Салёная вада з прыправамі для засолкі, вымочвання харчовых прадуктаў.
2. Вадкасць, насычаная сокамі засоленых у ёй прадуктаў.
Капуста з расолам.
3. Моцна насычаная солямі прыродная вада.
4. Водны раствор солей, які прымяняецца ў тэхніцы (спец.).
|| прым. расо́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак.
1. што. Прымусіць гарэць.
Р. вогнішча.
2. што. Моцна нагрэць агнём дачырвана.
Р. жалеза.
3. перан., каго-што. Выклікаць узбуджэнне.
Р. гнеў.
4. перан. Развязаць, распачаць (барацьбу, вайну).
Р. пажар вайны.
|| незак. распа́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. распа́льванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
змацава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; зак.
1. што. Моцна злучыць.
З. бярвёны скобамі.
Сумесная барацьба іх яшчэ больш змацавала (перан.).
2. што чым. Засведчыць што-н. (афіц.).
З. дакумент подпісам.
З. подпіс пячаткай.
|| незак. змацо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. змацава́нне, -я, н. і змацо́ўванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разгайда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны і разго́йдаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.
1. Прымусіць моцна гайдацца (гойдацца).
Р. арэлі.
2. Гайдаючы (гойдаючы) каго-, што-н., надаць яму сілу інерцыі для кідання.
Р. за рукі-ногі і кінуць у ваду.
|| незак. разго́йдваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)