скато́л, ‑у, м.

Спец. Прадукт гніення бялкоў, які знаходзіцца ў кале і падае яму характэрны пах.

[Ад грэч. skatós — кал, бруд.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Лагаві́шча ’логава, месца, дзе знаходзіцца воўчы вывадак’ (Сцяшк.), лагавішча ’бярлога, логава’ (Мат. Гом.). Да логавішча (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рызыдава́ць ’самаўладнічаць’ (Цых.). Паланізм, параўн. польск. rezydować ’быць, знаходзіцца’, ’мець рэзыдэнцыю’, rezydent ’рэзідэнт’, уст. ’нахлебнік, дармаед’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кардо́н², -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Пагранічны або загараджальны атрад; пост аховы.

2. Месца, дзе знаходзіцца такі атрад ці пост, варта.

3. Дзяржаўная мяжа, граніца (разм.).

Жыць за кардонам.

|| прым. кардо́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Выбыва́ць ’выходзіць, выязджаць, знікаць’ (БРС). Да быць ’знаходзіцца, быць у наяўнасці’ (аднак словаўтварэнне сведчыць хутчэй пра запазычанасць).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

напаўсо́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які знаходзіцца ў стане напаўсну, не зусім прачнуўся або не зусім заснуў. Напаўсонны чалавек. // Які ўласцівы для таго, хто знаходзіцца ў такім стане. Напаўсонныя вочы.

2. Амаль без сну. Прайшоў дзень, мінула ноч, вельмі падобная на ранейшыя ночы — напаўсонная, трывож[н]ая. Шахавец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

далёкаўсхо́дні, ‑яя, ‑яе.

Які мае адносіны да Далёкага Усходу, знаходзіцца на Далёкім Усходзе. Далёкаўсходні клімат. Далёкаўсходнія гарады.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

звышадчува́льны, ‑ая, ‑ае.

У ідэалістычнай філасофіі — які знаходзіцца па той бок матэрыяльнага свету і недаступны пачуццёваму ўспрыманню.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карэляты́ўны, ‑ая, ‑ае.

Кніжн. Які знаходзіцца ў карэляцыі з чым‑н.; суадносны. Карэлятыўныя паняцці. Карэлятыўныя пары слоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нізі́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да нізіны; які знаходзіцца, расце ў нізіне. Нізінныя рэкі. Нізінныя травы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)