Verbum

сінтэты́чны, -ая, -ае.

1. гл. сінтэз.

2. Штучны, выраблены з сінтэтыкі.

Сінтэтычнае валакно.

Сінтэтычная тканіна.

3. У мовазнаўстве: такі, пры якім граматычныя адносіны ў сказе выражаюцца формамі слоў.

Сінтэтычныя мовы.

соле... (а таксама саля...).

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да солі¹ (у 1 і 3 знач.), напр.: солеварэнне, солездабытчык, солезмяшчальнасць, соленасычанасць, солепрамысловасць, солераспрацоўкі, солерастваральнік, солеўтваральны.

спе́раду, прысл. і прыназ.

1. прысл. 3 пярэдняга боку.

Прышыла бант с.

2. прыназ. з Р. Выражае прасторавыя адносіны; ужыв. для ўказання на месца наперадзе чаго-н.

Ісці с. калоны.

узбро́ены, -ая, -ае.

Які мае адносіны да барацьбы са зброяй у руках.

У. атрад.

Узброенае паўстанне.

Узброеныя сілы (армія, войскі). У. нейтралітэт (неўмяшанне ў вайну пры поўнай да яе гатоўнасці).

наперарэ́з.

1. прысл. Перасякаючы чый-н. шлях.

Кінуцца н.

2. прыназ. з Д. Выражае прасторавыя адносіны: ужыв. пры назве асобы ці прадмета, шлях якіх хто-, што-н. перасякае.

Бегчы н. машыне.

падрыўны́, -а́я, -о́е.

1. Які служыць для падрыву, мае адносіны да ўзрывання чаго-н.

П. матэрыял.

Падрыўныя работы.

2. перан. Накіраваны на падрыў чаго-н., нанясенне шкоды чаму-н.

Падрыўная дзейнасць.

пазнава́льны, -ая, -ае (кніжн.).

1. Які мае адносіны да пазнання (у 2 знач.).

П. працэс.

2. Які садзейнічае пазнанню, пашырэнню ведаў.

Пазнавальнае значэнне мастацтва.

|| наз. пазнава́льнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

плаў...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) плывучы, напр.: плаўбаза, плаўзавод, плаўкран;

2) які мае адносіны да плавання, напр.: плаўсастаў (маракі ці рачнікі, якія прымаюць непасрэдны ўдзел у плаванні).

рацыяна́льны, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да розуму.

Рацыянальнае пазнанне.

2. Разумна абгрунтаваны, мэтазгодны.

Р. падыход да справы.

○

Рацыянальны лік — у матэматыцы: цэлы або дробавы лік.

|| наз. рацыяна́льнасць, -і, ж.