абрамі́зіць, ‑міжу, ‑мізіш, ‑мізіць; зак., каго.
У картачнай гульні — прымусіць каго‑н. прайграць у выніку рэмізу. // перан. Разм. Паставіць у цяжкае, нязручнае становішча, зрабіць непрыемнасць каму‑н. [Пётр Пятровіч:] — Ну, узяў я тую міску ды надзеў яму на галаву. Падумаеш — так ужо абрамізіў! Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
газо́ўка, ‑і, ДМ ‑зоўцы; Р мн. ‑зовак; ж.
Разм. Самаробная газавая лямпа без шкла. У самай крайняй зямлянцы цьмяна гарэла пад столлю газоўка з артылерыйскай гільзы. Дудо. Ужо было цёмна. Пануры астрог цьмяна асвятляўся газоўкамі, ад гэтага вокны здаваліся сляпымі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загарну́цца, ‑гарнуся, ‑горнешся, ‑горнецца; зак.
1. Ахінуць, абгарнуць сябе чым‑н., закруціцца ў што‑н. Загарнуцца ў коўдру. □ [Васіль] загарнуўся ў світу і паспрабаваў зноў заснуць, аднак сон ужо не ішоў. Мележ.
2. Перагарнуцца; закрыцца (пра што‑н. раскрытае). Старонка загарнулася. Кніга загарнулася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каршэ́нь, ‑шня, м.
Разм.
1. Карак. Назаўтра летуна з машынай адшукалі і, даўшы ў каршэнь, прагналі. Корбан. // Частка адзення, якая прылягае да карка. [Паліцэйскі] ужо сілком цягнуў хлопца, схапіўшы яго за каршэнь. Лынькоў.
2. Удар, кухталь. Надаваць каршнёў.
•••
Гнаць у каршэнь гл. гнаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
малайцава́ты, ‑ая, ‑ае.
Бравы на выгляд; ўдалы, спрытны. Чарнявая жанчына ўсё глядзела на малайцаватага дэмабілізаванага салдата, заразліва ўсміхалася, быццам паддавала яму рашучасці. Чыгрынаў. // Уласцівы малайцу (у 1 знач.), такі, як у малайца. Сярод .. [ваенных] вылучалася малайцаватая постаць ужо знаёмага начальніка каравульнай каманды. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нама́рыцца, ‑ма́руся, ‑ма́рышся, ‑ма́рыцца; зак.
Разм. Уволю, многа пама́рыць.
намары́цца, ‑мару́ся, ‑мо́рышся, ‑мо́рыцца; зак.
Разм. Моцна стаміцца, змарыцца. — Больш я цябе не пушчу з хаты, — гаварыла .. [маці] ужо сама сабе. — Днём нацягаецца па тым лесе, наморыцца і ноччу не спіць... Дзіця яшчэ... Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недалёчка, прысл.
Разм.
1. Зусім блізка; побач. Ужо цямнела, як прыселі.. [дзед і Міколка] адпачыць у лесе, недалёчка ад чыгункі. Лынькоў.
2. у знач. вык. Аб нязначнай адлегласці да каго‑, чаго‑н. А ігруша — вось яна, недалёчка зусім, толькі прабегчы трохі па сцежцы да гумна. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
немудраге́лісты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Самы звычайны, просты; прымітыўны, нескладаны. Вясёлы ідзе сёння Антон у сталярню, дзе ў збітым з дошак будане стаяць іхнія немудрагелістыя варштаты. Пальчэўскі. Праз паўгода Арцём ужо спрытна кідаў пальцамі па гузіках інструмента.., выводзячы немудрагелістыя мелодыі полек і вальсаў. Пянкрат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нясма́чна,
1. Прысл. да нясмачны.
2. безас. у знач. вык. Без апетыту. Нясмачна было есці сухі хлеб. // перан. Разм. Непрыемна, не па душы. [Шэмет:] — Ну, едзь у горад. Ты ж ужо быў там. Людзі ж там жывуць, робяць, а табе нясмачна стала. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падахво́чванне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. падахвочваць — падахвоціць.
2. Словы, якімі выклікаюць, падтрымліваюць жаданне што‑н. рабіць. Ужо даўно ўзмакрэла спіна, кроплі поту сцякалі па твары, але працаваць пад жарты і падахвочванні дзядзькі Мікіты было надзвычай прыемна і лёгка. Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)