на¹, прыназ.
I. з В і М.
1. Ужыв. пры абазначэнні месца ці прадмета, на паверхні якога знаходзіцца хто-, што-н. або куды накіраваны рух, дзеянне.
На стале.
Напісаць на паперы.
Легчы на ложак.
Выйсці на паляну.
2. Ужыв. пры абазначэнні месца або часу дзеяння, а таксама асобы ці прадмета, якія з’яўляюцца аб’ектам дзеяння.
Ісці на працу.
Запланаваць сустрэчу на вечар.
Затрымаць погляд на субяседніку.
Вынесці пытанне на агульны сход.
II. з В.
1. Ужыв. пры абазначэнні тэрміну, прамежку часу.
Запас на зіму.
Спазніцца на гадзіну.
2. Ужыв. для абазначэння прадмета, які з’яўляецца прыладай, інструментам, сродкам для якога-н. дзеяння.
Узяць на буксір.
Зашпіліць на ўсе гузікі.
3. Ужыв. пры абазначэнні колькасці, меры, якія вызначаюць межы чаго-н.
Наваколле відаць на пяць кіламетраў.
Работы на гадзіну.
4. Ужыв. пры ўказанні на мэту, прызначэнне якога-н. дзеяння, прадмета.
Спяшацца на дапамогу.
Сабрацца на вячэру.
Лес на будоўлю.
5. Ужыв. пры абазначэнні спосабу дзеяння, стану.
Расказваць на памяць.
Паверыць на слова.
Зрабіць на свой густ.
III. з М.
1. Ужыв. пры абазначэнні спосабу ўтварэння дзеяння або характару выяўлення працэсу.
Поўзаць на карачках.
Усё рабіць на хаду.
2. Ужыв. для абазначэння прадмета, пры дапамозе якога ўтвараецца дзеянне.
Смажыць на алеі.
Рухавік працуе на бензіне.
3. Пры паўтарэнні назоўнікаў паказвае на наяўнасць вялікай колькасці чаго-н. (разм.).
Лата на лаце.
Калдобіна на калдобіне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бразгата́нне, ‑я, н.
Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. бразгатаць, а таксама гукі, якія ўтвараюцца пры гэтым дзеянні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кансерва́цыя, ‑і, ж.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. кансерваваць (у 2, 3 знач.). Кансервацыя музейных экспанатаў. Кансервацыя прадпрыемстваў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
застрыга́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. застрыгаць.
2. Абрад выстрыгання валасоў у маладой перад пасадам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засы́пка, ‑і, ДМ ‑пцы, ж.
Дзеянне паводле дзеясл. засыпа́ць 1 — засы́паць 1 (у 1–3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зма́званне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. змазваць — змазаць (у 1 знач.) і змазвацца — змагацца (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аснашчэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. аснашчаць — аснасціць (у 2 знач.).
2. Тое, што і аснашчанне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
баба́ханне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. бабахаць — бабахнуць (у 1, 2 знач.), а таксама гукі гэтага дзеяння.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бамбёжка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Разм. Дзеянне паводле дзеясл. бамбіць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бензамато́рны, ‑ая, ‑ае.
У выразе: бензаматорная піла — піла, якая прыводзіцца ў дзеянне маторам, што працуе на бензіне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)