бліск, ‑у, м.

1. Успышка святла. Бліск маланкі. // Яркае святло. Сонца паўдзённага бліск Слепіць вочы. Чарот.

2. Быстры погляд. Бліск вачамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́рачыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што.

Разм. Тое, што і вытрашчыць. Лыкнуў Яначка чарку і аж вочы вырачыў з непрывычкі. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акры́ленасць, ‑і, ж.

Уласцівасць акрыленага. Кідалася ў вочы і яшчэ адна новая рыса ў вобліку Ладуцькі — яго нейкая акрыленасць, упэўненасць. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гнаі́цца, гноіцца; незак.

Выдзяляць гной. Вочы гнояцца. □ Правая нага, на якой вышэй калена гнаілася рана, распухла і пакрылася фіялетавымі плямамі. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

запла́кацца, ‑плачуся, ‑плачашся, ‑плачацца; зак.

Разм. Заплакаць вочы, твар; стаміцца ад доўгага плачу. — Шмат часу не пісаў ёй — старая заплачацца. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

змру́жыцца, ‑жыцца; зак.

Абл. Заплюшчыцца, самкнуцца (пра вочы, павекі). Якое дзіва тут, Што змружацца павекі: Ад рання інстытут, Пасля — бібліятэкі. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надбро́ўе, ‑я, н.

Частка лба, якая знаходзіцца над брывамі. Выявілася, што пашкоджаны ў .. [байца] былі не самыя вочы, а ўсе надброўе. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паве́ка, ‑а, н.

Рухомая складка скуры, якая прыкрывае вока. Апусціць павекі. □ Іван Паўлавіч падняў вочы з-пад тоўстых прыпухлых павек. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прытру́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Трушком прыбегчы, прыехаць. Не паспеў я працерці вочы, як на двор прытрухала цётка Зенька. Мыслівец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Няўзо́ра (неўзора) ’нелюдзь’, неўзбрысты ’нелюдзімы’ (Ян.), няўзоркі (невзоркій) ’які мае суровы погляд; слепаваты; неадукаваны’, няўзорысты (невзористый) ’змрочны; непрыгожы’, няўзорыца (невзорица) ’чалавек з непрыемным поглядам’ (Нас.). Да ўзірацца, збрыць (гл.), параўн. неўзгляд ’пануры чалавек, які не глядзіць у вочы’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)