Пралётка ’лёгкі адкрыты двухмесны экіпаж’ (ТСБМ). З рус. пралётка ’тс’, якое, паводле Даля (3, 493), ад пролетать ’хутка працякаць, прабягаць пэўную адлегласць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сухуля́т ’сухі лес’ (Дабр.). Магчыма, ад польск. suche lato (гл. сухі, лета), “калі хутка ссыхае сырое дрэва” (Цвяткоў, Запіскі, 2, 1, 53).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
страчы́ць, страчу, строчыш, строчыць; незак., што.
1. Шыць, вышываць суцэльным швом. Страчыць рукаў. Страчыць сукенку. // і без дап. Разм. Шыць на швейнай машыне. Шкуркі белыя дастаў, Ніткі і машыну: Шые, строчыць... Хутка стаў І краўцом хлапчына. Бялевіч.
2. перан.; і без дап. Разм. Хутка, паспешна пісаць. Пытаюць анкеты: калі я і дзе нарадзіўся? Калі я вучыўся? І з кім і калі ажаніўся?.. І строчым адказы... Старанна!.. Кірэенка. // Хутка гаварыць. Жанчына трухае побач, строчыць несупынна, звягліва. Савіцкі.
3. без дап. Страляць (пра частую стрэльбу з аўтаматычнай зброі). Бесперапынна сакаталі два ручныя партызанскія кулямёты, страчылі аўтаматы. Васілеўская. Каля чыгуначнага моста .. чуваць рэдкія чэргі. Гэта на правым флангу .. строчыць Яша Шакурка. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апа́раны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад апарыць.
2. у знач. прым. Які мае сляды пашкоджання парай або кіпнем. Апараныя рукі.
•••
(Выскачыць) як апараны — раптоўна, хутка (выскачыць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
глыбе́ць, ‑ее; незак.
Станавіцца больш глыбокім. Снежная яма ля кабіны хутка глыбела і расшыралася. Кулакоўскі. // Мацнець, пашырацца (пра пачуцці і інш.). Праўду кажуць, пачуцці ў маўчанні глыбеюць. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жабуры́нне, ‑я, н.
Разм. Жабіна ікра. У мелкіх затоках мы хутка набралі поўную банку жабінай ікры, або, як у нас кажуць, жабурыння, разам з травой і ілам. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заміні́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.
Залежыць дзе‑н. міну (міны). Замініраваць дарогу. □ Падпольшчыкі забралі пісталеты, хутка замініравалі шафу, дзе хаваліся падробленыя дакументы, і выбеглі на вуліцу. Пятніцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запане́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Неадабр. Зрабіцца панам; распанець. Успомніўшы пра старшыню, Федзя ажывіўся: — Памятаеце, я вам расказваў пра яго? Хутка яму адстаўку дадзім. Запанеў наш Атрошка. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засіга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Пачаць сігаць. // Хутка пайсці, накіравацца куды‑н. Я хуценька ўсхапіўся з ложка, правёў грабеньчыкам па валасах і засігаў на Пралетарскую вуліцу. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здзеравяне́ць і здзервяне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць цвёрдым, як дрэва. Быльнік засох і здзеравянеў. // Здранцвець, анямець (пра часткі цела). У Васіля хутка забалела спіна, здзервянелі рукі. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)