валтузня́, ‑і, ж.

Разм.

1. Шумны бязладны рух. На двары суседняй будкі валтузня, крыкі каманды, ляскат зброі. Навуменка. Калі і хацеў ушыцца сюды хлопец, то нямала было валтузні і піску. Вітка.

2. Справа, якая патрабуе многа ўвагі, турботы. [Турцавіч:] — Зброю павезлі? — Павезці то павезлі, але колькі было валтузні, — расказваў Залескі. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вярэ́дзіць, вярэджу, вярэдзіш, вярэдзіць; незак., што.

Разм.

1. Шкодзіць што‑н. сабе, натруджваючы, надрываючыся. Вярэдзіць рукі, спіну. // Раздражняць што‑н. балючае. Туравец сеў на траву і, стараючыся не вярэдзіць раненую руку, зняў боты. Мележ.

2. перан. Трывожыць, непакоіць. Ні то радасць сустрэчы, ні то смутак успамінаў — аж распіралі, вярэдзілі сэрца. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

затры́мка, ‑і, ДМ ‑мцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. затрымліваць — затрымаць (у 1, 2 знач.).

2. Р мн. ‑мак. Зацяжка, замінка ў чым‑н., часовае спыненне чаго‑н. Цягнік ішоў з затрымкамі. То ішоў на ўсю хуткасць, то падоўгу стаяў на адным месцы. Няхай. Паведамленне было дастаўлена з затрымкай. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сло́тны, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Сыры, з дажджом або мокрым снегам. Слотная восень. □ Бульба пячэцца, полымя шугае. А ты сядзі і — калі дзень слотны, непагодлівы — працягвай толькі да агню то адну, то другую руку. Васілевіч.

2. перан. Надакучлівы, назойлівы. Маці Вацікава дзецьмі абнядужала, а да бацькі прыкараскалася слотная трасца. Баранавых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчэць, ‑і, ж.

Разм. Тое, што і шчацінне. Сям-там на задворках п[а]лае агнём салома, а вецер разносіць гарэлы пах свіней шчэці. Колас. Жылісты, зарослы чорнай шчэццю мужык кіраваў да плыта. Радкевіч. Шчэць лясоў на вяршынях, на вышэйшых схілах то там, то тут танула ў клубах дыму, знікала з вачэй. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паджы́лы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і пажылы. Міхал калодку падстаўляе. Уздыхнуў Ксавэры і сядае. То быў мужчына ўжо паджылы. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нашаро́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

Абл. Настрашыць, напужаць. [Іван Трафімавіч:] — Вось нашарохаў гэтага прайдоху, то можа меней хоць заглядваць.. [у магазін] будзе. Дайліда.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бясстра́шны, ‑ая, ‑ае.

Які не ведае страху; адважны, смелы. Камандзір — то бясстрашны ў баю Чалавек, Камандзір — не палохаецца Небяспек. Куляшоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ку́пчык, ‑а, м.

Разм. Купец, звычайна малады ці небагаты. Уздагон вазакам нехта весела едзе, — То купчык на санках імчыць. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скамаро́шнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Паводзіць сябе так, як скамарох; крыўляцца. [Людміла:] Сярожа! Пакінь скамарошнічаць, а то я пайду. Кучар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)