раздро́бнены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад раздрабніць.

2. у знач. прым. Тое, што і раздроблены (у 2 знач.).

3. у знач. прым. Раздзелены на дробныя часткі, групы; расчлянёны. Раздробленая гаспадарка. Раздробленая феадальная дзяржава.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кабу́лка ’пятля ў ніце’ (Нар. сл.). Да кабылка 5 (гл.), фанетыка (у на месцы ы) тыповая для гэтай часткі Палесся, параўн. сумежнае тураў. копуто ’капыт’, бук ’бык, бугай’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сарамата́ ’патаемныя часткі цела’ (Сл. ПЗБ), соромота́ ’палавыя органы’ (ТС), сарама́ценне ’тс’ (Байк. і Некр.), сарама́та ’сорам, ганьба’, сарама́ціць ’дакараць, выклікаючы пачуццё сораму’, ’ганьбіць, няславіць’ (КЭС). Да сорам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Стані́на ‘аснова, на якой манціруюцца асобныя часткі машыны або станка’ (ТСБМ), дыял. ‘палатно ў 18 пасмаў на стан кашулі’ (Жд. 3), станіна́ ‘палатно’ (Жыв. сл.). Да стані (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

звя́зка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.

1. Некалькі аднародных прадметаў, звязаных разам.

З. ключоў.

З. кніг.

2. Сухажылле, якое змацоўвае асобныя часткі шкілета, асобныя органы цела.

Расцяжэнне звязак.

Галасавыя звязкі.

3. У граматыцы: дапаможнае слова, якое ўтварае частку выказніка.

|| прым. звя́зачны, -ая, -ае (да 3 знач.) і звя́зкавы, -ая, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

балансава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; незак.

1. Захоўваць пры няўстойлівым становішчы раўнавагу пры дапамозе рухаў цела.

Б. на канаце.

2. Падводзіць баланс¹ (у 2 знач.; спец.).

3. што. Прыводзіць у адпаведныя суадносіны ўзаемазвязаныя часткі чаго-н. (спец.).

4. што. Ураўнаважваць рухомыя дэталі машын, механізмаў (спец.).

|| зак. збалансава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны.

|| наз. балансава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саста́віць, -ста́ўлю, -ста́віш, -ста́віць; -ста́ўлены; зак., што.

1. Паставіць побач або ў адно месца.

С. снапы ў мэндлікі.

С. сталы ў адзін рад.

2. Атрымаць што-н. цэлае, злучыўшы асобныя часткі.

С. цягнік.

С. лякарства (перамяшаўшы кампаненты).

3. Зняць што-н. зверху.

С. вазоны з акна на падлогу.

|| незак. састаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. састаўле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

млець, мле́ю, мле́еш, мле́е; незак.

1. Траціць прытомнасць ад хвалявання, перажывання.

М. на пахаванні.

2. Слабнець, дранцвець, нямець (пра часткі цела).

Рукі млеюць.

3. перан. Заміраць ад якога-н. моцнага пачуцця.

Хлопчык млее ад шчасця.

|| зак. самле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і замле́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -е́е (да 2 знач.).

|| наз. мле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разадра́ць, -здзяру́, -здзярэ́ш, -здзярэ́; -здзяро́м, -здзераце́, -здзяру́ць; -здзяры́; -задра́ны; зак. (разм.).

1. каго-што. Рэзкім рухам раздзяліць на часткі; парушыць што-н. цэлае, зрабіць драным.

Р. паперу на дробныя кавалкі.

Р. плашч.

2. каго. Пазбавіць жыцця (пра драпежных жывёл, птушак).

Воўк разадраў авечку.

3. што. Нанесці рану, драпіну.

Р. нагу аб дрот.

|| незак. раздзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Перастаўле́нне (пірістаўленія, пірістаўленьпя) ’канец свету’, ’заканчэнне’ (Юрч. CHJT). Утворана на базе ц.-слав. свьто‑ преставлепіе ’тс’ шляхам адсячэння першай часткі і замены прыстаўкі пре‑ на пера-, параўн. перастаеіцца ’сканаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)