спра́ўнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць і стан спраўнага. Камісар паслаў на мост сапёра, загадаўшы ўважліва агледзець яшчэ раз спраўнасць мініравання. Лынькоў. [Сярго:] Вінтоўкі ў спраўнасці? Патроны ёсць? Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
харашы́цца, ‑рашуся, ‑рошышся, ‑рошыцца; незак.
Разм. Прыбірацца, прыхарошвацца. Сяргей раз-пораз паглядаў на Олю, якая харашылася за сталом, як пава, і давала волю свайму смеху. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Неўнара́й: «Поўнач» не раз у ім схову шукала, «Захад» знаў сілу яго неўнарай» (Купала). Вынікаючае з кантэксту значэнне ’на справе, не на словах’ ’дазваляе звязаць слова з нараіць, раіць (гл.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раздо́р ’драўляныя вілы’ (барыс., Сл. ПЗБ), рус. дыял. раздо́р ’расшчэпленае дрэва’, ’заезд пры аранні’, ’стан, калі дзве ліны (у бурлакоў) шырока разыходзяцца ў розныя бакі’. Ад раз- і драіць, дзерці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́залка ’паглыбленне (равок) паміж загонамі пры ворыве ў роскідку’ (слуц., Лекс. і грам., 15). З ро́звалка, якое з раз- і валі́ць (гл.). Семантычна ро́звалка — тое ж, што і ро́скідка (гл. роскід).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Ро́сшыўка, ро́сшэўка, росшэ́ўка ’расшыўка, прошва’ (Мат. Гом.; ТС, ПСл), рашэ́ўка ’тс’ (Мат. Гом.), ро́сшыўка ’прошва’ (навагр., ЖНС). Да расшыва́ць < раз‑/рас і шыць (гл.). Параўн. укр. розши́вка, рус. расши́вка ’расшыўка, расшыванне’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
наабдзіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Надраць вялікую колькасць чаго‑н. Наабдзіраць кары. □ Раз [Юрка і Юзік] падышлі да Алеся: — Алесь, дай мы наабдзіраем з гэтага галля калматага моху. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папла́ваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Плаваць некаторы час. Мы рашылі яшчэ раз у сённяшні дзень паплаваць па Прыпяці і асвяжыць сябе яе чыстаю, вечна імкліваю .. вадзіцаю. Сташэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́бліз, прысл. і прыназ.
Тое, што і паблізу. І ўдарылі гарматы Побліз нашага сяла. Броўка. Але тады Паблукаў я побліз раю Першы раз за ўсе гады. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
амша́нік, ‑а, м.
Уцепленае памяшканне для зімоўкі пчол. [Міхалка] не раз чуў ад дзеда, што ў вуллі любяць забягаць мышы... Асабліва зімою, калі вуллі стаяць у амшаніку. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)