Тано́га ’смутак, трывога’: танога на сэрцы (Мат. Гом.), тано́жыць ’таміць, стамляць’ (Ян.). Параўн. укр. палес. тоно́жит ’мучыць’. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трусна́ты, трусна́тый ‘цвёрды’ (кам., Жыв. НС). Няясна; магчыма, у значэнні ‘не гібкі’ ўтворана ад тру́снуць ‘надламацца, хруснуць’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трутні́ць ‘спаць’ (Рэг. сл. Віц.). Няясна, відаць, ад труцень (гл.), аднак, магчыма, першапачаткова звязана з трухнуць ‘спаць’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Турдзе́ль ‘тоўсты, непаваротлівы’ (маг., Бел.-польск. ізал.). Няясна; параўн. рус. турза́ль ‘несамавіты чалавек’ (Фасмер, 4, 123: «цёмнае слова»),
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мармы́ль ’бурклівы мядзведзь, чалавек’, ’маўклівы чалавек’ (Касп., Нас., Некр.), ’маўклівы чалавек’ (клім., Мат. Маг.), мармылёк ’капрызнае дзіцё’ (Нас.), лун. мормы́ль ’мармытун, які гаворыць сам з сабой’ (Шатал.), мормэ́ля, мэрмэ́ля ’тс’ (ТС), мармы́ля ’нелюдзень’, ’той, хто незразумела гаворыць’ (докш., Янк. Мат.). Балтызм. Параўн. літ. murmùlis, murmuiỹs ’той, хто няясна гаворыць, бурчыць’ < murmė́ti, marmė́ti ’мармытаць, няясна гаварыць’ (Лаўчутэ, Балтызмы, 120).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абсудо́біцца ’урабіцца, запэцкацца’ (Хрэст. дыял.), параўн. рус. судобіть ’меціць, прызначаць’ да судьба, гл. Трубачоў, Дополн., 3, 796. Семантычна няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вядру́гі ’гразкая частка дарогі’ (Сцяшк. МГ). Няясна. Магчыма, паланізм. Параўн. польск. wydrążać ’выдоўбваць’. Спачатку вядру́гі мела значэнне ’калдобіны, выбаі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Е́ўна ’крыкун, гарлапан’ (Бір. Дзярж.). Няясна. Ці не да еўнух (гл.) з фальшывай дэкампазіцыяй (еўн‑ух) і народнаэтымалагічным пераасэнсаваннем.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жы́пска ’суп з мясам’ (Жд. 3). Прыкладам мясны характар супу не пацвярджаецца. Можа, з польск. дыял. (?) *grzybska zupa? Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Квяту́рка ’прарэх (у штанах)’ (Шатал.). Няясна. Магчыма, да квет (гл.). Утворана з дапамогай суфікса ‑урка (Сцяцко, Афікс. наз., 182).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)