Про́расля, про́расць, про́разь ’амярцвелы ўчастак кары і драўніны’, ’праслойка мяса ў сале або наадварот’, ’валакністыя ўтварэнні ў мякаці плода’ (ТСБМ, Янк. 3.; смарг., ашм., чэрв., асіп., Сл. ПЗБ, Сцяшк.), про́расль ’прамежак у расчлененым капыце парнакапытных’ (Лекс. ландш., 56), про́раст ’прарошчанае збожжа’ (Ян.). Да прарасці; дэрываты з рознымі суфіксамі. Аналагічныя ўтварэнні ў іншых славянскіх мовах: рус. про́рость ’праслойка мяса ў сале і да т. п.’, укр. про́ріст, про́рісь ’усходы’, польск. przerost ’нарост’, серб.-харв. про̏рāст ’ракавая пухліна; нарост’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жа́ренье (приготовление для еды) пячэ́нне, -ння ср.; (мяса) сма́жанне, -ння ср.; (сала) сква́ранне, -ння ср.; (кофе, семечек и т. п.) пра́жанне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ты́каўка, ты́кавка ‘верашчака, мачанне’ (Шат.; малар., Сл. Брэс.), ‘кавалачкі сала і мяса, прыгатаваныя з мукой у выглядзе калатушы’ (Інстр. 1). Да ты́каць 1 (гл.), бо бліны мачаліся («тыкаліся») у верашчаку.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́варыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.
1. Здабыць што‑н. пры дапамозе кіпячэння, выварвання. Выварыць клей з касцей.
2. Пазбавіць якіх‑н. якасцей, асаблівасцей шляхам доўгага кіпячэння, варкі. Выварыць мяса.
3. Кіпячэннем ачысціць ад чаго‑н. Выварыць бялізну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́тка, ‑і, ДМ ятцы; Р мн. ятак; ж.
Уст. Месца, дзе прадаюць мяса; мясная лаўка, прылавак. За сценамі.. [астрога] разбегся шырокі рынак з рознымі крамамі і мяснымі яткамі. Шынклер. Сярод натоўпу стаяла вялізная ятка, крытая белым ядвабам. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
се́чаны
1. прич. ру́бленный;
2. прич. ру́бленный;
3. прич. се́ченный;
1-3 см. сячы́ 1-3;
4. прил. ру́бленый;
~нае мя́са — ру́бленое мя́со
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пе́чыва ’печаныя вырабы з мукі’ (ТСБМ), пе́чыво ’тс’, ’адна выпечка хлеба’ (слонім., саліг., Нар. словатв.; рагач., кіраў., Нар. сл.; Шат.), укр. пе́чиво ’тс’, ’смажанае мяса’, рус. пе́чиво ’печанае; смажанае’, польск. pieczywo ’пячэнне’, в.-луж. pječwo ’хлебабулачныя вырабы’, н.-луж. pjacywo ’пячэнне, булачкі’, чэш., славац. pečivo ’тс’, ’хлебабулачныя вырабы’, славен. pecívo ’праца хлебапёка’, серб.-харв. пе̏циво ’булачныя вырабы’, ’што-небудзь спечанае’, ’смажаніна’, макед. печиво ’смажанае мяса’, балг. печи́во ’смажанае ў духоўцы альбо на пліце’. Прасл. *pečivo ’якое пячэцца’ (Бязлай, 3, 18). Да пячы́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мясывіды ’мясаед’ (Грыг.). Да мясаёд (гл.). Замена другой наскі -ед(ы) на ‑віды можна растлумачыць беднасцю (у мінулым) некаторых слаёў грамадства, якія мяса мелі мала і «столькі бачылі» (столькі выдзелі») яго.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
праса́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
Насыціць, густа змазаць салам. Прасаліць паперу. Прасаліць колы. // Забрудзіць салам, тлушчам і пад. Прасаліць фуфайку.
прасалі́ць, ‑салю́, ‑со́ліш, ‑со́ліць; зак., што.
1. Насыціць соллю. Прасаліць мяса.
2. і без дап. Саліць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
туберкулёзны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да туберкулёзу. Туберкулёзны працэс. Туберкулёзная палачка. // Хворы туберкулёзам. Туберкулёзны хлопец. / у знач. наз. туберкулёзны, ‑ага, м.; туберкулёзная, ‑ай, ж. // Звязаны з лячэннем і прафілактыкай туберкулёзу. Туберкулёзны санаторый. // Заражаны туберкулёзам (аб прадуктах). Туберкулёзнае мяса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)