маўча́льнік, ‑а, м.
Разм. Пра таго, хто любіць маўчаць, не любіць гаварыць. [Лучыніна:] Нашто мой бацька маўчальнік, але і ён загаварыў, што Бондар і клапатлівы гаспадар, і добры чалавек... Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
на́дгаладзь, прысл.
Разм. Не поўнасцю наядаючыся, хочучы есці. На колькі хопіць сям’і таго, што яна пажне? Хіба да каляд, а потым — зноў жыццё надгаладзь, у нястачах і горы. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падба́віцца, ‑бавіцца; пераважна безас. зак.
Крыху, нямнога прыбавіцца. — Ну, Мікіта Тодаравіч, рыхтуйся з сіламі, зямлі падбавіцца, — сказаў .. [каморнік]. Галавач. З таго вечара ў Леапольда Гушкі падбавіліся сілы да работы. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нелега́льшчына, ‑ы, ж.
Разм. Нелегальная літаратура, а таксама нелегальная дзейнасць. [Андросава:] — Усё маё навучанне ў апошнія дні складалася з таго, што я збірала дарослых і чытала ім усякую нелегальшчыну. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўсхо́плівацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Усхапіцца — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. На руках паўсхопліваліся пухіры. □ Да таго, як .. [падпалкоўнік] прывітаўся з танкістамі, усе, хто сядзеў, паўсхопліваліся. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анамастыко́н, ‑а, м.
Спец.
1. Слоўнік або спіс уласных імён рознага тыпу, складзены паасобку для кожнай катэгорыі імён.
2. Сукупнасць уласных імён пэўнага этнасу для таго ці іншага перыяду.
[Грэч. onomastikón.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бры́нда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Разм. зневаж. Пра таго, хто без патрэбы ходзіць, сланяецца, нічога не робіць. Эх, брында ты, брында! Не слухаеш старога — скулу мець будзеш. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ло́ўкі, ‑ая, ‑ае.
Спрытны, умелы. Быстра слізгацяць душагубкі па люстранай вадзе пад лоўкімі ўзмахамі вёсел прывычных палешукоў і паляшучак. Колас. Баратар не знаў раўкі — Да таго быў лоўкі. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ізато́пы, ‑аў; адз. ізатоп, ‑а, м.
Разнавіднасці атамаў аднаго і таго ж хімічнага элемента, якія адрозніваюцца адзін ад другога сваёй атамнай масай (вагой) і радыеактыўнасцю. Ізатопы ўрану. Радыеактыўныя ізатопы.
[Ад грэч. isos — роўны, аднолькавы і topos — месца.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
задаво́ленасць, ‑і, ж.
Тое, што і задавальненне (у 2 знач.). [У Івана] з’явілася ціхая задаволенасць ад таго, што перад грознаю невядомасцю гор ён не адзін, што побач усё ж чалавек. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)