Verbum

жабры, ‑аў; адз. жабра, ‑ы, ж.

Органы дыхання рыб і некаторых іншых водных жывёлін, якія дыхаюць раствораным у вадзе кіслародам. Іліко.. схапіў свае восці і ўдарам пад жабры дакончыў рыбіну. Самуйлёнак.

•••

Браць (узяць) за жабры гл. браць.

разгу́льны, ‑ая, ‑ае.

Схільны да разгулу (у 2 знач.), папоек; поўны разгулу (у 2 знач.). Разгульная кампанія. □ Даходзілі да Амяльяніхі толькі чуткі, што .. [Кірыл] нейкіх сяброў сабе знайшоў і ў свае семнаццаць год вёў разгульнае, вясёлае жыццё. Кавалёў.

твор, ‑а, м.

Прадукт творчай працы (раман, карціна, архітэктурнае збудаванне і пад.). Па просьбе студэнтаў Васіль Рысавец дэкламаваў свае творы. Яго вершы ўжо друкаваліся ў газетах. Дуброўскі. Большасць твораў Р. Пукста цёпла ўспрымалася і ўспрымаецца слухачамі. Дубкова.

экано́мнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць эканомнага. Старасці ўласціва гэта дбанне аб парадку, аб драбязлівай эканомнасці, ад гэтага старыя людзі бываюць часта бурклівымі. Колас. Па эканомнасці стральбы ён [Андрэй] адчуваў, што тут недзе свае, аднак заўважыць нікога не мог. Кулакоўскі.

экслі́брыс, ‑а, м.

Па-мастацку аформлены кніжны знак, які наклейваецца на ўнутраным баку вокладкі кнігі і паказвае на прыналежнасць яе ўладальніку. Многія ўладальнікі бібліятэк аздабляюць свае кнігі спецыяльным кніжным знакам экслібрысам: сімвалічным малюнкам з імем кнігалюба. «Помнікі».

[Лац. ex libris — з кніг.]

памеркава́цца, ‑мяркуюся, ‑мяркуешся, ‑мяркуецца; зак.

Прыйсці да ўзаемнага пагаднення; паладзіць. [Красуцкі:] — Калі б вы.. [варывеньку] пусцілі мне на лета, дзядзька Кірыла, то я б сюды прывёз свае прычындалы.. Клопату вялікага вам не зраблю.. Памяркуемся грашыма ці якім другім спосабам. Скрыган.

апра́ўдвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да апраўдацца.

2. Тлумачыць свае паводзіны, учынкі. — Якраз з Алесем Садовічам на станцыі з’ехаліся і разам дадому ішлі, — як бы апраўдваўся Лабановіч за свой «парожні» выгляд. Колас.

3. Зал. да апраўдваць.

задушэ́ўны, ‑ая, ‑ае.

Сардэчны, шчыры. Размова з капітанам атрымалася шчырай, задушэўнай. Краўчанка. Голас дзяўчыны, лагодны, задушэўны, навяваў успаміны аб далёкіх днях маладосці. Ваданосаў. // Інтымны, глыбока асабісты. Усе выхаванцы любяць Ніну Уладзіміраўну, давяраюць ёй самыя задушэўныя свае мары. «Звязда».

вы́петраць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Высахшы, страціць свае якасці, колер і пад.; выветрыцца, засохнуць; схуднець. Пад гарачым, сонцам і ветрам выпетрала трава. □ — А худы які! — здзівіўся Іван, гледзячы на Міколу. — Чаго так выпетраў? Вобла, а не чалавек. Новікаў.

салі́днасць, ‑і, ж.

Уласцівасць саліднага. Тут гер Ракаў даў яшчэ адзін доказ свае загадкавай саліднасці: ён выняў з нутраной кішэні пінжака, што ляжаў на пракосе, маленькі блакнот з аловачкам, вырваў з блакнота лісток і прылёг на пакошы. Брыль.