разгаласі́цца, ‑лашуся, ‑лосішся, ‑лосіцца; зак.
Пачаць моцна і доўга галасіць. Толькі зрэдку між крыжамі разгалосіцца ўдава. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расхрапці́ся, ‑храпуся, ‑храпешся, ‑храпецца; ‑храпёмся, ‑храпяцеся; пр. расхропся, ‑храплася, ‑лося; зак.
Разм. Пачаць моцна і доўга храпці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пахі́раць ’памучыцца’ (карэліц., Марц.). Да па‑ (< прасл. po‑) і ліра ’хвароба, кволасць’, драг. хырыты ’доўга хварэць’ < прасл. xyrati, хугей < хутъ(jь), генетычна звязанае з хуогь (Трубачоў, Эт. сл., 8, 158–159). Гл. хірэць, хворы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́качаць (БРС), вы́кынчыць ’выкачаць бялізну’ (Бяльк.) з н устаўным, відаць, экспрэсіўнага паходжання, вы́качацца ’выгадавацца, выжыць’ (БРС, КЭС, лаг.). Гл. качаць. Адносна апошняга значэння параўн. рус. дыял. вы́качаться ’акрыяць пасля хваробы’, укр. ви́качуватися ’валяцца, ляжаць доўга’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нама́к ’куль (саломы)’ (Мат. Гом.). Няясна. Магчыма, звязанае з на́макань ’палена’ (полац., Нар. лекс.), намакліна ’дрэва, якое доўга ляжала ў вадзе’ (навагр., Нар. сл.), з развіццём значэння да ’нешта вельмі цяжкае’; ад мокнуць, мачыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пасява́ць ’сеяць (доўга)’, ’высяваць’ (Ян.). Дуратыўны дзеяслоў, утвораны ад сеяць (гл.); пашырэнне суфікса ‑ва‑ ў сувязі з тым, што аснова дзеяслова заканчваецца на галосны (параўн. быць — бываць, чуць — чуваць). Прыстаўка па‑ тут мае значэнне ’вы-’.⇉/
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́ўзаць, по́ўзць ’паўзці’ (Нас., Касп., ТС, Бяльк.), ’качацца на зямлі (пра карову)’, ’доўга, позна бадзяцца’ (Сл. ПЗБ), ст.-бел. ползати. Сюды ж по́ўзанка ’спадніца, якую апранаюць, калі капаюць бульбу’ (Сцяшк. Сл.). Ітэратыў да паўзці́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зяво́к, зяўка і зевака, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. зяваць (у 1 знач.), а таксама гук, які пры гэтым узнікае. Пачуўся зявок.
2. Разм. Недагляд, промах. — І можа як кару мне за той зявок, доўга-доўга, як не праз усю ноч, не прыходзілі мяне змяняць. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дапе́цца, ‑пяюся, ‑пяешся, ‑пяецца; ‑пяёмся, ‑пеяцеся; зак.
Разм. Доўга спяваючы, давесці сябе да непрыемных вынікаў. Дапелася да хрыпаты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
занасі́ць, ‑нашу, ‑носіш, ‑носіць; зак., што.
Доўга носячы, забрудзіць, абшарпаць. — Занасіў ты зусім сарочку, сынок. Скідай, памыю. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)