запе́рці, -пру́, -прэ́ш, -прэ́; -про́м, -праце́, -пру́ць; -пёр, -пе́рла; -пры́; -пёрты; зак.
1. што. Зачыніць (на замок, засаўку і пад.) або замкнуць (у 1 знач.).
З. дзверы на ключ.
2. каго-што. Змясціць куды-н., зачыніўшы на замок.
З. парасят у хлеўчуку.
З. варожы флот (перан.: акружыць, пазбавіўшы выхаду, магчымасці рухацца).
3. Хутка даставіць, дамчаць куды-н. або ўсунуць, упакаваць куды-н., у што-н. (разм.).
Гэты рысак мігам вас туды запрэ.
Куды ты запёр гэту скрынку?
|| незак. запіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напра́ўду, прысл.
Разм. На самой справе, сапраўды. [Анежка] так любіла бацьку, што яшчэ не верыла, каб ён напраўду выгнаў яе з хаты. Броўка. — Ха-ха-ха, — зноў зарагатаў граф. — Мне напраўду падабаецца гэты дзікун. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абжо́ра, ‑ы, м. і ж.
Разм. Той, хто любіць многа есці; прагны да яды. Сярод.. [рыбак], свецячы белым распухлым жыватом, плаваў і сам абжора — шчупак. Аляхновіч. [Ярохін:] — А вось гэты тлусты пан, відаць, вялікі абжора. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лорд, ‑а, М ‑дзе, м.
1. Наследны тытул вышэйшага дваранства ў Англіі. // Асоба, якая носіць гэты тытул.
2. Састаўная частка афіцыйнай назвы некаторых вышэйшых і мясцовых адказных асоб Вялікабрытаніі (напрыклад, лорд-канцлер, лорд-мэр).
[Англ. lord.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцяге́нца, ‑а, н.
Памянш.-ласк. да сцягно. Мы самі харчаваліся ў гэты час зялёным пер’ем цыбулі ды шчаўем, але дзеля цёткі былі зняты з гарышча вэнджанае сцягенца і мяшэчак з жоўтым, ёлкім салам. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тру́фель, ‑я, м.
1. Клубнепадобны падземны грыб, які не расчляняецца на шапачку і ножку; выкарыстоўваецца як прыправа да стравы.
2. толькі мн. (тру́фелі, ‑яў). Назва шакаладных цукерак, якія сваёй формай падобны на гэты грыб.
[Ням. Trüffel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уздзе́рціся, ‑дзяруся, ‑дзярэшся, ‑дзярэцца; ‑дзяромся, ‑дзерацеся; пр. уздзёрся, ‑дзерлася; зак.
Тое, што і узадрацца. [Вартаўнік:] — Дык вось хто скінуў мой вулей з хвоі! На тую хвою ніхто не мог уздзерціся, хіба толькі гэты блазен. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хрумст, ‑у, М ‑сце, м.
Хруст, трэск. Віця паднёс, [пясок] да мікрафона і пацёр у далонях. Хрумсту не было. Шыцік. Убачыў [Гарэнка] у абед, як Юрка гэты з хрумстам аплятае салёныя [а]гурочкі, такія пругкія, сакаўныя. Вышынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шаржы́раваны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад шаржыраваць.
2. у знач. прым. Пададзены ў манеры шаржу. Вобраз гэты гратэскны, гранічна шаржыраваны, але тым не меней нейкай часткай душы мы нават шкадуем героя. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
авторите́т
1. (общепризнанное значение) аўтарытэ́т, -ту м.;
име́ть авторите́т, по́льзоваться авторите́том мець аўтарытэ́т, карыста́цца аўтарытэ́там;
2. (авторитетное лицо) аўтарытэ́т, -та м.;
э́тот челове́к — авторите́т для нас гэ́ты чалаве́к — аўтарытэ́т для нас;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)