поўсць, ‑і, ж.
Шэрсць; падшэрстак. Ён [мядзведзь] бакі свае трэ, Сваю футру і поўсць, А мурашкі цярэбяць, Сякуць і сякуць. Бядуля. Потым [Галя і Света] падышлі да клеткі Бялянкі і наскублі ў трускі дзве жмені поўсці. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штыр, ‑а, м.
Спец.
1. Цыліндрычны стрыжань з канічным канцом. Недзе ўгары паскрыпваў на штыры флюгер. Шыловіч.
2. Радыёантэна ў выглядзе доўгага тонкага стрыжня. Злева пружыніста гайдаўся падобны на .. лазіну штыр рацыі. Мележ.
[Ад ням. stier — нерухомы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыкрыццё, ‑я, н.
Ахова, заслона. Мы адкрылі агонь і пад прыкрыццём яго выхапілі перабежчыка. Скрыпка. Пад прыкрыццём ночы рыхтуецца нечаканы ўдар па тыле «праціўніка». Жычка. Пад прыкрыццём густога туману сапёры непрыкметна прасунуліся наперад. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мэ́тлахі, ‑аў; адз. няма.
Разм.
1. Шматкі. Толькі цяпер.. [Слава] заўважыў у руках сястрычкі падраную на мэтлахі сукенку лялькі. Шыловіч.
2. Пагард. Пажыткі, манаткі. Прадаў стары Шымкевіч усе мэтлахі, сабраў сям’ю і рушыў на ўсход. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неэканамі́чны, ‑ая, ‑ае.
Неэканомны ў гаспадарчых адносінах. Звычайны цягнік з’яўляецца не такім дужым і не такім хуткім, як нам хацелася б. Да таго ж, ён вельмі пражэрлівы, патрабуе шмат вугалю, неэканамічны, як кажуць інжынеры. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наплю́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго і без дап.
Плюхаючы, разліць, наліць на што‑н. Наплюхаць вады на падлогу. □ — І Шура няхай памыецца, — сказала маці. — Не пашкодзіць. Толькі акуратна, глядзіце, не наплюхайце мне там. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыладкава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., каго-што.
Разм. Тое, што і прыладзіць. Злосць узяла Славу. Да вогнішча ён вярнуўся пахмуры. Моўчкі прыладкаваў кацялок над агнём. Шыловіч. От бы прыладкаваць і яго абедзвюх старэйшых [дачок] у нянькі. Паўлаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паско́рыцца, ‑рыцца; зак.
1. Стаць больш хуткім. Рух поезда паскорыўся. □ У нашы дні нябачана паскорыўся бег часу. «Полымя». А пры павелічэнні хуткасці цягніка што атрымаецца? Тое ж самае — паскорыцца перавоз грузаў. Шыловіч.
2. Наступіць хутчэй, чым думалася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэкламава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; незак., што і без дап.
Выразна чытаць на памяць мастацкія творы. Дэкламаваць вершы. □ Некалькі хвілін Сцяпан Сямёнавіч уважліва прыглядаўся да вучняў, потым падышоў да акна і ціха, але надзвычай выразна пачаў дэкламаваць. Шыловіч.
[Ад лац. declamare.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сібары́тнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Неадабр. Весці жыццё, уласцівае сібарыту. «А ўставаць няма чаго спяшацца», — вырашыў ён [Венькя] і хацеў змоў захутацца ў коўдру з галавой, затаіцца, але ў спальню ўвайшла бабуля і рашуча загадала: — Годзе сібарытнічаць... Уставай. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)