прэс-цэ́нтр

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. прэс-цэ́нтр прэс-цэ́нтры
Р. прэс-цэ́нтра прэс-цэ́нтраў
Д. прэс-цэ́нтру прэс-цэ́нтрам
В. прэс-цэ́нтр прэс-цэ́нтры
Т. прэс-цэ́нтрам прэс-цэ́нтрамі
М. прэс-цэ́нтры прэс-цэ́нтрах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Кры́жык ’аўсяны мэндлік з 15 снапоў каласамі да цэнтра’ (Жыв. сл., Касп.). Да крыж 1 (гл.). Параўн. крыжок (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адцэнтрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.

Спец. Правільна ўстанавіць у адносінах да цэнтра.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перыге́й, ‑я, м.

Пункт найменшага аддалення арбіты якога‑н. спадарожніка ад цэнтра Зямлі; проціл. апагей.

[Ад грэч. perí — вакол і gē — зямля.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перыферы́чны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Размешчаны на паверхні, аддалены ад цэнтра. Перыферычныя тканкі. Перыферычная нервовая сістэма.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

геацэнтры́чны, ‑а я, ‑ае.

Які мае адносіны да цэнтра Зямлі.

•••

Геацэнтрычная сістэма свету гл. сістэма.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інтэрнэ́т-прэс-цэ́нтр

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. інтэрнэ́т-прэс-цэ́нтр інтэрнэ́т-прэс-цэ́нтры
Р. інтэрнэ́т-прэс-цэ́нтра інтэрнэ́т-прэс-цэ́нтраў
Д. інтэрнэ́т-прэс-цэ́нтру інтэрнэ́т-прэс-цэ́нтрам
В. інтэрнэ́т-прэс-цэ́нтр інтэрнэ́т-прэс-цэ́нтры
Т. інтэрнэ́т-прэс-цэ́нтрам інтэрнэ́т-прэс-цэ́нтрамі
М. інтэрнэ́т-прэс-цэ́нтры інтэрнэ́т-прэс-цэ́нтрах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

апафе́ма, ‑ы, ж.

Спец. Перпендыкуляр, які апушчаны з цэнтра правільнага многавугольніка на адну з яго старон.

[Ад грэч. apotithēmi — адкладваю ўбок.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дацэнтрабе́жны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Накіраваны да цэнтра ў час руху па крывой; проціл. адцэнтрабежны. Дацэнтрабежная сіла.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радыя́цыя, -і, ж.

1. Выпрамяненне электрамагнітных хваль.

Р. зямлі.

2. Радыеактыўнае выпрамяненне, небяспечнае ў вялікіх дозах для ўсяго жывога.

Сонечная р.

Доза радыяцыі.

3. Праменепадобнае распаўсюджанне чаго-н. ад якога-н. цэнтра.

Р. болю.

|| прым. радыяцы́йны, -ая, -ае.

Радыяцыйная засцярога.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)