давучы́цца, -вучу́ся, -ву́чышся, -ву́чыцца; зак.

1. Завяршыць сваю адукацыю, закончыць навучанне чаму-н.

Вайна не дазволіла д.

2. да чаго. Правучыцца да якога-н. тэрміну.

Д. да восьмага класа.

3. да чаго. Працяглай вучобай давесці сябе да якіх-н. непрыемных вынікаў (разм.).

Давучыцца да прытуплення зроку.

|| незак. даву́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Пра́паршчык ’вайсковец на службе звыш устаноўленага тэрміну ў царскай арміі, самы малодшы афіцэрскі чын’ (ТСБМ). З рус. пра́порщик ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 74), якое ўтворана ад пра́пор ’сцяг’ і калькуе ням. Fähnrich ’прапаршчык’, г. зн. той, хто носіць сцяг’ < Fähne ’сцяг’. Аб рус. слове гл. Фасмер, 3, 354.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

учо́т, ‑у, М учоце, м.

Рэгістрацыя кадраў, устанаўленне іх наяўнасці. Стаць на партыйны ўчот. Зняцца з учоту.

•••

Учот вэксаляў — крэдытная аперацыя ў капіталістычных дзяржавах, якая ўчыняецца шляхам куплі банкам вэксаляў да сканчэння іх тэрміну.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

датрыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Вытрываць да канца; пратрываць да якога‑н. тэрміну. Ці ўсе адолеюць страх? Каму суджана будзе датрываць да канца? Быкаў. — Ох, час быў... — не датрывала з маўчанкай сваёй раптам баба. Шынклер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

васьмідзесяцігадо́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які працягваецца восемдзесят год. Васьмідзесяцігадовы перыяд.

2. Узростам у восемдзесят гадоў. Васьмідзесяцігадовы стары.

3. Які мае адносіны да васьмідзесяцігоддзя (у 2 знач.); звязаны з заканчэннем тэрміну ў восемдзесят год. Васьмідзесяцігадовы юбілей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дацягну́цца, -цягну́ся, -ця́гнешся, -ця́гнецца; -цягні́ся; зак., да чаго.

1. Выцягваючыся, дастаць што-н., дакрануцца да чаго-н.

Д. да столі.

2. Узрастаючы, павялічваючыся, дасягнуць якой-н. мяжы.

Чарга дацягнулася да дзвярэй.

3. Марудна праходзячы, дасягнуць якога-н. тэрміну.

Час дацягнуўся да восені.

4. 3 цяжкасцю дайсці да якога-н. месца (разм.).

Стары ледзь дацягнуўся да ложка.

|| незак. даця́гвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

неданасі́ць, ‑нашу, ‑носіш, ‑носіць; зак., каго-што.

1. Знесці што‑н. няпоўнасцю з аднаго месца ў другое. Неданасіць сена ў стог.

2. Не зусім, няпоўнасцю знасіць (адзенне, абутак і пад.). Неданасіць сукенку.

3. Нарадзіць раней нармальнага тэрміну. Неданасіць дзіця.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

за́паведзь, ‑і, ж.

1. Рэлігійна-маральнае прадпісанне, павучанне. Біблейская запаведзь.

2. перан. Строга абавязковае правіла паводзін, неадменнае патрабаванне. Калгасы Ліпскага сельсавета стараліся раней тэрміну выканаць свае абавязкі перад дзяржавай. Гэта ўжо даўно ўвайшло ў святы звычай, у непахісную калгасную запаведзь. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заканчэ́нне ср.

1. оконча́ние; (завершение) заключе́ние;

з. шко́лы — оконча́ние шко́лы;

з. бу́дзе — оконча́ние сле́дует;

на з. — в заключе́ние;

2. офиц. истече́ние;

пасля́ ~ння тэ́рміну — по истече́нии сро́ка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

махіна́цыя, ‑і, ж.

Несумленны спосаб дасягнення чаго‑н.; махлярства. Дзеда Талаша, не гледзячы на ўсё старанне і на розныя махінацыі, як напрыклад, арышт Панаса, ніяк не ўдаецца злавіць. Колас. Каб атрымаць прэмію, Галаўня пайшоў на махінацыю: падаў даведку, што дарогу закончылі раней тэрміну. Гроднеў.

[Ад лац. machinatio — хітрыкі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)