дзённік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Запісы аб бягучых справах, падзеях, у якіх удзельнічаў ці быў іх сведкам сам аўтар.
Д. экспедыцыі.
2. Кніга або сшытак з такімі запісамі.
3. Спецыяльны сшытак для запісу зададзеных урокаў і адзнак аб паспяховасці і паводзінах вучняў.
|| прым. дзённікавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дакла́д¹, -а, М -ла́дзе, мн. -ы, -аў, м.
1. Публічнае паведамленне: разгорнутае асвятленне якой-н. тэмы.
Навуковы д.
Абмеркаванне даклада.
2. Вуснае ці пісьмовае паведамленне кіраўніку ўстановы аб службовых справах.
Д. дырэктару.
3. Паведамленне аб прыходзе наведвальніка.
Без даклада не ўваходзіць.
|| прым. дакладны́, -а́я, -о́е (да 2 знач.).
Дакладная запіска.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
непрычы́ннасць, ‑і, ж.
Адсутнасць прычыннасці да чаго‑н. Непрычыннасць да злачынства. □ [Прафесар] свядома падкрэсліваў у гутарках з Паўлам Андрэевічам сваю непрычыннасць у справах, якімі жыў апошні. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Главли́т (Гла́вное управле́ние по дела́м литерату́ры и изда́тельств) Галоўлі́т, -та м. (Гало́ўнае кіраўні́цтва па спра́вах літарату́ры і выдаве́цтваў).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рэўваенсаве́т, ‑а, М ‑веце, м.
Гіст. Рэвалюцыйны ваенны савет, які існаваў з 1918 па 1934 г. і ўяўляў сабой калегію Народнага камісарыята па ваенных і марскіх справах СССР.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інтрыгава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; незак.
1. Весці інтрыгі (у 1 знач.). Інтрыгаваць супраць.. [Ланскага] таксама было марна. Інтрыгаваць можна супраць асобы, а ён даўно ўжо не быў ні асоба, ні дзяржаўны муж. Караткевіч.
2. каго-што. Узбуджаць цікавасць таямнічасцю, незвычайнасцю, загадкавасцю. [Гунаву] інтрыгавала і непакоіла паперка ў планшэце, асабліва надпіс, які толькі што зрабіў начальнік. Самуйлёнак. Словы ж аб важных справах, ды, відаць, справах, звязаных з партызанскім злучэннем, насцярожвалі .. [Сыкуна], нават інтрыгавалі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расстро́йства, -а, н.
1. гл. расстроіць.
2. Поўны беспарадак, замяшанне з прычыны парушэння строю (у 1 знач.).
Калона прыйшла ў р.
3. Заняпалы стан, беспарадак з прычыны ўрону, дэзарганізацыі, беспарадку.
Р. ў сям’і.
Р. ў гаспадарчых справах.
4. Захворванне, выкліканае парушэннем дзейнасці якіх-н. органаў.
Р. нерваў.
5. Дрэнны настрой, страта душэўнай раўнавагі.
Не жыццё, а адно р.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
языкава́ты, ‑ая, ‑ае.
Абл. Языкаты. Пракурора ж звычайна і асабліва пракуроры па палітычных справах падбіраюцца злыя, пякучыя, языкаватыя, адным словам, прайдзісвета. Колас. Прагавіта ліжа, ліжа Усё агонь языкаваты. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сею́м ‘бяседа’ (бяроз., Шатал.). Відавочна, народная пераробка слова сейм (гл.). Параўн. посемова́ты ‘пагаманіць, параіць’ (там жа). Параўн. таксама рус. алан., арх. су́йма, суём ‘сход, людскі сход для размовы аб справах’, якое, паводле Фасмера, 3, 797, ад *sǫ‑ і *jьmъ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дзяржкамдру́к м. (Дзяржа́ўны камітэ́т па спра́вах выдаве́цтваў, палігра́фіі і кні́жнага га́ндлю) Госкомизда́т (Госуда́рственный комите́т по дела́м изда́тельств, полиграфи́и и кни́жной торго́вли)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)