На́гла ’смерць’ (эўфемізм) (брэсц., Нар. лекс.), ’згуба, смерць; бяда, гора’ (ТС), параўн. таксама: нагла яго ведае (Сцяц.). Вынік семантычнай кандэнсацыі ўстойлівага спалучэння; нагла(я) смерць ’раптоўная, неспадзяваная смерць’ > нагла ’тс’, параўн. суфіксальнае ўтварэнне нагельніца ’тс’ (гл.) і спалучэнне нага́льная смерць: нагальная смерць бацькі (Гартны), гл. нагальны, наглы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кліні́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да клінікі. Клінічны гарадок. Клінічная бальніца. // Які праводзіцца ў клініцы. Клінічнае лячэнне. Клінічныя даследаванні.

•••

Клінічная смерць гл. смерць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гільяці́на, ‑ы, ж.

Машына для абезгалоўлівання асуджаных на смерць.

[Ад уласн. імя.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

летаргі́я, -і, ж. (спец.).

Несапраўдная смерць, стан нерухомасці, падобны на доўгі сон, з адсутнасцю рэакцый на раздражняльнікі, рэзкім прыгнятаннем усіх прыкмет жыцця, якія можна выявіць пры пільным абследаванні.

|| прым. летаргі́чны, -ая, -ае.

Л. сон.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вяшчу́нства, ‑а, н.

Прадказанне. Злым вяшчунствам выдавалася нечаканая смерць інспектара. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спако́й, -ю, м.

1. Стан цішыні, адсутнасць трывогі, хваляванняў, шуму.

Хвораму дзіцяці патрэбен с.

Пакінуць каго-н. у спакоі (перастаць турбаваць).

2. Ураўнаважанасць, фізічнае і душэўнае заспакаенне.

Прыемны с. на душы.

Захоўваць с.

◊

Вечны спакой — смерць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

схва́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Сутыкненне ў баі, барацьбе, у бойцы; спаборніцтва, спрэчка.

С. на смерць.

С. характараў.

2. звычайна мн. (схва́ткі, -так). Сутаргавае, балючае скарачэнне мышцаў жывата, маткі.

Родавыя схваткі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паве́шанне, ‑я, н.

Удушэнне пры дапамозе пятлі ад цяжару свайго цела. Смерць цераз павешанне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

згу́ба, -ы, мн. -ы, -аў, ж. (разм.).

1. Смерць, гібель, знішчэнне.

Берагчы лес ад згубы.

2. Тое, што з’яўляецца прычынай гібелі ці няшчасця для каго-, чаго-н.

Марозы — з. для кветак.

3. Тое, што згублена, страчана.

Знайсці сваю згубу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мор, ‑у, м.

Уст. Павальная смерць, эпідэмія. Стала ціха, нібы мор выкаціў усю вёску. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)