падго́рны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца пад гарой, на схіле гары. Падгорная рэчка. □ А пад спевы Хваль падгорных Стан дзяўчына нагінае, У сукенку краскі горне Ды вяночкі завівае. Трус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напятля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.
Разм. Пятляючы, прабегчы сваім цячэннем якую‑н. адлегласць. Рэчка напятляла вёрст семдзесят. // Бегаючы, нарабіць слядоў у выглядзе петляў. Зайцы напятлялі слядоў на снезе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жвір, ‑у, м.
Буйназярністы жоўты пясок. Слізкаватая ад макраты пляцоўка густа насыпана жоўтым жвірам. Кулакоўскі. Плюхала і спакойна цякла рэчка, сіняя, халодная. Жаўцела жвірам на плыткіх месцах. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вярба́, ‑ы; мн. вербы, ‑аў; ж.
Дрэвавая і кустовая расліна сямейства вярбовых з разложыстымі гнуткімі галінамі і вузкім лісцем. Абросшая вербамі, спакойна цякла рэчка каля самых хат. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рача́ліна ’балотная рэчка’ (Яшк.), ’месца стоку талай і дажджавой вады, ручаіна’ (мядз., Нар. словатв.), сюды ж рача́льнік ’затока каля рэчкі’ (віл., Сл. ПЗБ). Утварэнне з падвойнай суфіксацыяй рака + ал + іна. Накшталт балаціна ’забалочаная мясціна’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́чман ’старшы ротман у плытагонаў’ (Нар. сл.), ’плытагон’ (Сцяшк. МГ), рэ́цьман ’брыгадзір плытніцкай брыгады’ (З нар. сл.), рэ́ксман ’старшы сярод плытагонаў’ (Скарбы). Гэтыя формы суадносяцца з рака, рэчка пад уплывам народнай этымалогіі. Гл. ротман.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́мерзнуць сов., в разн. знач. вы́мерзнуть;
рунь ~зла — ози́мые вы́мерзли;
рэ́чка ~зла да дна — ре́чка вы́мерзла до дна
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
серабры́цца несов.
1. (сверкать серебряным блеском) серебри́ться;
рэ́чка с. ўдалечыні́ — ре́чка серебри́тся вдалеке́;
2. страд. серебри́ться; см. серабры́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ракі́та, ‑ы, ДМ ‑кіце, ж.
Дрэва або вялікі куст сямейства вярбовых. Рэчка падымаецца над берагамі, я высока стаю над вадою і плыву, і плыву, толькі недзе ўнізе мінаюцца кусты чырвоных ракіт. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэ́чанька, ‑і, ДМ ‑ньцы; Р мн. ‑нек; ж.
Нар.-паэт. Ласк. да рака, рэчка. І дзе на свеце ёсць такая, як Нёман, рэчанька другая? Колас. Цячэ рэчанька, Цячэ быстрая, Скочупераскочу. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)