вы́меркаваць, -кую, -куеш, -куе; -куй; -каваны; зак., што.
1. Знайсці, адшукаць шляхам дакладнага разліку, выгадаць.
В. грошы на рамонт кватэры.
В. свабодную гадзіну.
2. Выбраць зручны момант.
3. Правільна разлічыць, загадзя вызначыць.
Усё вымеркавалі, дзе што будзем садзіць і сеяць.
|| незак. вымярко́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тэлефо́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Прыстасаванне для перадачы і прыёму гуку на адлегласці пры дапамозе электрычнай энергіі.
Гаварыць па тэлефоне.
2. Апарат для размовы такім спосабам.
Аддаць т. у рамонт.
3. Нумар такога апарата.
Запісаць т. знаёмых.
|| прым. тэлефо́нны, -ая, -ае.
Тэлефонная станцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прафілакты́чны в разн. знач. профилакти́ческий;
п. сро́дак — профилакти́ческое сре́дство;
п. рамо́нт машы́н — профилакти́ческий ремо́нт маши́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прафіла́ктыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
1. Мерапрыемствы, якія папярэджваюць захворванне.
2. Мерапрыемствы, якія засцерагаюць што‑н. ад заўчаснага псавання, зносу і пад. Прафілактыка і рамонт аўтамабіляў.
[Ад грэч. prophylaktikós — ахоўны, засцерагальны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыгу́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
1. Рэйкавая дарога, прызначаная для руху цягнікоў.
Пракласці чыгунку.
Рамонт чыгункі.
2. Комплекснае транспартнае прадпрыемства, якое забяспечвае перавозку пасажыраў і грузаў па такой дарозе.
Працаваць дыспетчарам на чыгунцы.
3. Чыгунная печка (разм.).
|| прым. чыгу́начны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
затра́ціць, ‑трачу, ‑траціш, ‑траціць; зак., што.
Зрасходаваць, патраціць (сродкі, сілу, час і пад.) для якой‑н. мэты. Затраціць грошы на рамонт. Затраціць сродкі на будаўніцтва. Затраціць многа часу на вучобу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рэстаўра́цыя ’узнаўленне разбураных ці пашкоджаных ад старасці помнікаў мастацтва, гісторыі, культуры’ (Булыка, СІС). Ст.-бел. реставрацыя (рестаурацыя) ’рэстаўрацыя; рамонт’ < ст.-польск. restauracyja ’тс’ < лац. restauratio (Булыка, Лекс. запазыч., 95).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
капіта́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Звязаны з пашырэннем асноўных фондаў народнай гаспадаркі. Капітальнае будаўніцтва. // Істотны, асноўны, карэнны. Капітальны рамонт.
2. Грунтоўны, важны. Капітальнае навуковае даследаванне.
•••
Капітальная сцяна гл. сцяна.
Капітальныя ўкладанні гл. укладанне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Напра́ва ’рамонт; выпраўленне’ (Нас., Гарэц.). Да пра́віць ’рабіць, выпраўляць’ (гл.), першапачаткова ’рабіць роўным’, параўн. балг. прав ’прамы’ і пад.; па гэтай прычыне малаверагодна запазычанне направіць ’адрамантаваць’ з польск. naprawić ’тс’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
профилакти́ческий в разн. знач. прафілакты́чны;
профилакти́ческое сре́дство мед. прафілакты́чны сро́дак;
профилакти́ческий ремо́нт маши́н прафілакты́чны рамо́нт машы́н;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)