жарт, -у, М -рце, мн. -ы, -аў, м.
1. Забаўная выхадка, востры дасціпны выраз.
На вяселлі гучаў смех і сыпаліся жарты за жартамі.
2. Кароткае апавяданне са смешным, забаўным зместам.
3. Невялікая камічная п’еса.
П’еса-ж. у адной дзеі.
4. у знач. прысл. жа́ртам. Не сур’ёзна, для забавы.
Сказаць жартам.
◊
Без жартаў — усур’ёз.
Жарты на (у) бок — ужыв. як папярэджанне аб пераходзе да сур’ёзнай справы.
Не жарты — пра што-н. важнае.
Не на жарт — вельмі сур’ёзна.
|| памянш. жа́рцік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
віртуо́зны, ‑ая, ‑ае.
Уласцівы віртуозу. Віртуозная тэхніка ігры. // Які патрабуе ўмелага, майстэрскага выканання. Віртуозная п’еса. Віртуозны эцюд. Віртуозны танец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канфлі́ктны, ‑ая, ‑ае.
Які заключае ў сабе канфлікт, звязаны з канфліктам. Канфліктная п’еса. Канфліктная справа.
•••
Канфліктная камісія гл. камісія.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
актэ́т, ‑а, М ‑тэце, м.
1. Музычная п’еса для васьмі галасоў або інструментаў.
2. Ансамбль з васьмі выканаўцаў (спевакоў або музыкантаў).
[Ням. Oktett ад лац. octo — восем.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каваці́на, ‑ы, ж.
У оперы — невялікая лірычная арыя, пераважна песеннага складу. Каваціна Фігара. // У інструментальнай музыцы — невялікая п’еса з напеўнай мелодыяй.
[Іт. cavatina.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
радыёпастано́ўка, ‑і, ДМ ‑ноўцы; Р мн. ‑новак; ж.
Пастаўленая ў радыёстудыі і перададзеная па радыё п’еса або інсцэніроўка літаратурнага твора.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
така́та, ‑ы, ДМ ‑каце, ж.
Віртуозная музычная п’еса для клавішнага інструмента (фартэпіяна, аргана і пад.), якая выконваецца ў хуткім тэмпе.
[Іт. toccata.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
а́рыя, ‑і, ж.
1. Вакальны твор для аднаго голасу (звычайна састаўная частка оперы, араторыі і пад.).
2. Інструментальная музычная п’еса пеўчага характару.
[Іт. aria.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэжысу́ра, ‑ы, ж.
1. Работа, дзейнасць рэжысёра. Заняцца рэжысурай.
2. Кіраўніцтва пастаноўкай (спектакля, фільма). П’еса ў другой рэжысуры.
3. зб. Кіраўнікі пастаноўкі, рэжысёры. Рашэнне рэжысуры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трывія́льны, ‑ая, ‑ае.
Пазбаўлены свежасці і арыгінальнасці; звычайны. Трывіяльны жарт. Трывіяльная п’еса. □ Змітракова радасць .. патанае ў трывіяльных пакутах раздвоенага кахання. Юрэвіч. // Пошлы, вульгарны. Трывіяльны флірт.
[Фр. trivial.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)