ве́стка
◊ прапа́сці без ~ткі —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ве́стка
◊ прапа́сці без ~ткі —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мыш
○ ляту́чая м. — лету́чая мышь;
◊ сядзе́ць як м. пад ве́нікам — сиде́ть затаи́в дыха́ние; сиде́ть ни жив ни мёртв;
загі́нуць як руда́я м. —
надзьму́цца як м. на кру́пы — наду́ться как мышь на крупу́;
гара́ нарадзі́ла м. —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адпа́сці
1. отпа́сть, отвали́ться;
2. (выйти из состава объединения) отпа́сть;
3. (утратить силу, смысл) отпа́сть;
4. (исчезнуть) отпа́сть,
5. (от государства) отдели́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
толка́ть
1. шту́рхаць; пхаць, пхнуць;
толка́ть кого́-л. ло́ктем шту́рхаць каго́-не́будзь ло́кцем;
толка́ть пе́ред собо́й та́чку пхаць (пхнуць) пе́рад сабо́й та́чку;
2.
толка́ть ядро́ шту́рхаць ядро́;
3.
толка́ть на мысль наво́дзіць на ду́мку;
толка́ть на преступле́ние падбіва́ць на злачы́нства;
◊
толка́ть в
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
налажы́ць
1.
2. (што, на каго) наложи́ть;
◊ галаво́й н. —
н. на сябе́ ру́кі — наложи́ть на себя́ ру́ки;
н. (свой) адбі́так — (на каго, што) наложи́ть (свою́) печа́ть (на кого, что); наложи́ть (свой) отпеча́ток (на кого, что);
н. ла́пу — наложи́ть ла́пу;
н. руку́ — (на што) наложи́ть ру́ку (на что)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
у́хнуть
1.
2. (с шумом упасть)
кни́ги у́хнули на́ пол кні́гі бу́хнулі (упа́лі) на падло́гу;
3. (положить в большом количестве)
у́хнуть всё ма́сло в котёл бу́хнуць (угаці́ць) усё ма́сла ў кацёл;
4. (
у́хнули мои́ де́нежки ля́снулі мае́ гро́шыкі;
5. (израсходовать)
он все де́ньги у́хнул на поку́пку книг ён усе́ гро́шы ўбу́хаў на ку́плю кніг;
6. (ударить)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
грош
1. грош, полкопе́йки
2.
◊ г. цана́ — (каму, чаму) грош цена́ (кому, чему);
ні гро́ша не ва́рта — гроша́ ме́дного (ло́маного) не сто́ит;
ні за г. прапа́сці (загі́нуць) — ни за грош
у г. не ста́віць — ни в грош не ста́вить;
уваткну́ць свае́ тры гро́шы — су́нуть свой нос;
за свой г. ко́жны харо́ш —
ко́жны гад чужо́му гро́шу рад — ка́ждый гад чужо́му гро́шу рад;
не было́ ні гро́ша, ды ра́птам алты́н — не́ было ни гроша́, да (и) вдруг алты́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
копе́йка капе́йка, -кі
◊
копе́йка в копе́йку капе́йка ў капе́йку;
без копе́йки без капе́йкі, без гро́ша;
в копе́йку стать (обойти́сь, вскочи́ть, влете́ть
до после́дней копе́йки израсхо́довать да апо́шняй капе́йкі зрасхо́даваць;
дрожа́ть (трясти́сь) над ка́ждой копе́йкой дрыжа́ць (калаці́цца, трэ́сціся) над ко́жнай капе́йкай;
за копе́йку уступи́ть (отда́ть) за капе́йку адда́ць;
как одну́ копе́йку (заплати́ть, вы́ложить
ни копе́йки ні (ані́) капе́йкі;
ни на копе́йку (нет) ні на капе́йку (ні на грош) (няма́);
поги́бнуть (
с копе́йками з капе́йкамі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уйти́
1. (пойти) пайсці́; (выйти) вы́йсці; (отойти) адысці́; (отдалиться) адысці́ся; (зайти) зайсці́; (направиться) накірава́цца, пада́цца; (исчезнуть) зні́кнуць; (покинуть) пакі́нуць; (перестать заниматься чем-л., делать что-л., быть кем-, чем-л.
2. (убежать, скрыться, спастись) уцячы́,
3. (не препятствовать, посторониться) сысці́, саступі́ць;
уйти́ с доро́ги сысці́ (саступі́ць) з даро́гі;
4. (израсходоваться) пайсці́, вы́йсці; (истратиться) быць вы́даткаваным, быць стра́чаным; (
5. (углубиться) паглы́біцца;
6. (пройти — о времени) прайсці́, міну́ць;
7. (о часах) спяша́цца;
часы́ ушли́ вперёд гадзі́ннік спяша́ецца;
◊
уйти́ в о́бласть исто́рии адысці́ ў гісто́рыю, стаць гісто́рыяй;
уйти́ в себя́ паглы́біцца ў сябе́;
далеко́ не уйдёшь далёка не по́йдзеш;
уйти́ вперёд абагна́ць, апярэ́дзіць;
уйти́ далеко́ пайсці́ далёка;
душа́ ушла́ в пя́тки душа́ апыну́лася ў пя́тках.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
глаз
◊
в глаза́ говори́ть (сказа́ть) у во́чы гавары́ць (сказа́ць);
глаза́ б (мои́) не виде́ли (кого, чего) во́чы мае́ не ба́чылі б (каго, чаго), во́чы (мае́) не глядзе́лі б (на каго, што);
глаза́ горя́т у кого (чьи) на (что) во́чы гара́ць у каго (чые) на (што);
глаза́ на лоб ле́зут во́чы на лоб ле́зуць (выла́зяць);
де́лать больши́е глаза́, смотре́ть больши́ми глаза́ми рабі́ць вялі́кія во́чы, глядзе́ць вялі́кімі вача́мі;
куда́ глаза́ глядя́т (идти́, брести́) куды́ во́чы глядзя́ць (ісці́, брысці́);
куда́ ни кинь гла́зом куды́ ні кінь во́кам;
лезть на (в) глаза́ (кому) ле́зці на (ў) во́чы (каму);
на глаз на во́ка;
на глаза́ не пока́зываться (не попада́ться) на во́чы не пака́звацца (не папада́цца);
на глаза́х чьих (у кого, кого) на вача́х чыіх (у каго, каго);
ни в одно́м глазу́ (гла́зе) ні ў адны́м во́ку;
отвести́ глаза́ (кому на что) адве́сці во́чы (каму на што);
с глаз доло́й (уйти, убраться
с гла́зу на глаз з во́ка на во́ка, во́ка на во́ка, сам-на́сам;
смотре́ть (гляде́ть) во все глаза́ (в о́ба гла́за) глядзе́ць пі́льным во́кам;
хоть глаз вы́коли хоць во́ка вы́калі;
не спуска́ть глаз (с кого-л.) не зво́дзіць (не спуска́ць) вачэ́й (з каго-небудзь), мець на во́ку (каго-небудзь);
за глаза́ за во́чы;
бере́чь пу́ще гла́за берагчы́ як зрэ́нку во́ка;
дурно́й глаз пага́нае во́ка;
в глаза́х (чьих) у вача́х (чыіх);
на глаза́ (чьи) на во́чы (чые);
за глаза́ (достаточно, хватит) аж зана́дта;
невооружённым глазом про́стым (няўзбро́еным) во́кам;
просты́м глазом про́стым во́кам;
с пья́ных глаз з п’я́ных вачэ́й;
с каки́ми глаза́ми появи́ться (показа́ться) (куда) з які́мі вача́мі з’яві́цца (паяві́цца, паказа́цца) (куды);
глаза́ на мо́кром ме́сте (у кого) во́чы на мо́крым ме́сцы (у каго);
глаза́ слипа́ются во́чы зліпа́юцца;
глаз не каза́ть вачэ́й не пака́зваць;
глаз не пока́зывать вачэ́й не пака́зваць;
глазом не моргну́ть во́кам не (з) маргну́ць;
вски́нуть глаза́ (глазами) ускі́нуць (узня́ць) во́чы;
вы́плакать (все) глаза́ вы́плакаць (усе́) во́чы;
вы́смотреть глаза́ прагле́дзець во́чы;
зама́зать глаза (кому) зама́заць во́чы (каму);
закры́ть глаза́ (на что) заплю́шчыць во́чы (на што);
запусти́ть глаза́ (куда) усу́нуць нос (куды);
коло́ть глаза (кому) кало́ць во́чы (каму);
мозо́лить глаза́ (кому) мазо́ліць во́чы (каму);
откры́ть глаза (кому) на (что) адкры́ць во́чы (каму) на (што);
прогляде́ть глаза́ прагле́дзець во́чы;
продра́ть глаза́ прадра́ць (пралупі́ць) во́чы;
пропла́кать (все) глаза́ прапла́каць (усе́) во́чы;
просмотре́ть глаза́ прагле́дзець во́чы;
пя́лить глаза́ лупі́ць во́чы;
есть глаза́ми е́сці вача́мі;
игра́ть глаза́ми падмо́ргваць;
изме́рить глаза́ми зме́раць вача́мі, акі́нуць во́кам;
иска́ть глаза́ми шука́ць вача́мі;
пожира́ть глаза́ми е́сці вача́мі;
стреля́ть глаза́ми страля́ць вача́мі;
бить в глаза́ біць у во́чы;
броса́ться в глаза́ кіда́цца ў во́чы;
вы́расти на глаза́х (чьих) вы́расці ў вача́х (чыіх);
гляде́ть сме́рти (опа́сности, ги́бели
лезть в глаза́ (на глаза́) ле́зці ў во́чы (на во́чы);
смотре́ть (гляде́ть) в глаза́ (кому) глядзе́ць у во́чы (каму);
смотре́ть (гляде́ть) пря́мо (сме́ло) в глаза́ (чему) глядзе́ць пра́ма (сме́ла) у во́чы (чаму);
смотре́ть (гляде́ть) (на что чьими) глаза́ми глядзе́ць (на што чыімі) вача́мі;
ты́кать в глаза́ паро́ць во́чы;
в глаза́ не вида́ть (кого) у во́чы не ба́чыць (каго);
в глаза́х двои́т у вача́х дваі́цца;
в глаза́х двои́тся у вача́х дваі́цца;
в глаза́х ряби́т у вача́х страка́ціць;
в глаза́х темне́ет у вача́х цямне́е;
в глаза́х (перед глаза́ми) стоя́ть у вача́х (перад вача́мі) стая́ць;
за глаза́ (говорить, ругать, называть
из глаз (скры́ться, исче́знуть,
как бельмо́ на глазу́ як бяльмо́ на во́ку;
наско́лько хвата́ет глаз; куда́ достаёт глаз як во́кам скі́нуць (схапі́ць, ахапі́ць, акі́нуць, згле́дзець);
не в бровь, а (пря́мо) в глаз не ў брыво́, а ў во́ка;
не ве́рить свои́м глаза́м не ве́рыць сваі́м вача́м;
не знать, куда́ глаза́ деть не ве́даць, куды́ во́чы дзець;
не своди́ть глаз не зво́дзіць вачэ́й;
не успе́ть гла́зом моргну́ть (мигну́ть) не паспе́ць во́кам маргну́ць;
ни аза́ в глаза́ не знать (не понима́ть
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)