панегі́рык, -а, мн. -і, -аў, м. (кніжн.).
1. У антычныя часы: красамоўная прамова хвалебнага зместу, у тым ліку ў літаратурным творы.
2. перан. Празмерная пахвала; хвалебны водзыў аб кім-, чым-н.
|| прым. панегіры́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
агнявы́, -а́я, -о́е.
1. гл. агонь.
2. Які мае колер агню; ярка-чырвоны.
Агнявыя валаконцы ткуцца ў шоўк чырвоны.
3. перан. Палымяны, гарачы, парывісты.
Агнявая прамова.
Агнявое слова.
4. Звязаны з абстрэлам, стральбой.
Агнявая пазіцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
экспро́мт, -а, М -мце, мн. -ы, -аў, м.
1. Верш, музычны твор і пад., створаныя без папярэдняй падрыхтоўкі, у момант выканання.
Музычны э.
2. Прамова, трапны адказ, сказаныя без папярэдняга абдумвання.
|| прым. экспро́мтны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
патэты́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць і якасць патэтычнага; усхваляванасць, страснасць. У гэтым месцы.. прамова [лектара] пабыла яшчэ большую патэтычнасць. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ра́ца ’пажаданне, віншавальная прамова’ (валож., Жыв. сл.; Стан.). Гл. рацэя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
імклі́вы, -ая, -ае.
1. Вельмі хуткі, быстры ў руху, у развіцці; энергічны, жвавы.
І. бег.
І. час (перан.: пра хуткасць развіцця).
2. Які выражае парыў, імкненне да чаго-н.; палкі, гарачы.
Імклівая прамова.
|| наз. імклі́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Трыло́гія ‘тры творы аднаго аўтара, аб’яднаныя пераемнасцю тэксту’ (ТСБМ), трылёгія ‘тс’ (Некр. і Байк.). Запазычана праз польскую мову (trylogia) ці праз рускую (трилогия) са ст.-грэч. τριλογία ‘тры трагедыі, звязаныя ўнутранай еднасцю’, ‘прамова з трох частак’ < τρεις ‘тры’ + λογος, ‘слова (вуснае), прамова, апавяданне, меркаванне, дапушчэнне, сэнс, паняцце’ > λέγω ‘гавару, кажу’ (Міхельсон, Рус. мысль, 676; ЕСУМ, 5, 638).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
двухгадзі́нны, ‑ая, ‑ае.
Працягласцю ў дзве гадзіны. Двухгадзінная прамова. // Разм. Які прыбывае (адбывае) ў дзве гадзіны па раскладу (пра поезд, параход і пад.). Двухгадзінны аўтобус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́лкі, -ая, -ае.
1. Прасякнуты моцным пачуццём.
П. парыў.
Палкая прамова.
2. Які вельмі захапляецца чым-н., цалкам аддаецца якой-н. справе.
П. агітатар.
П. змагар за нацыянальнае адраджэнне.
3. Вельмі страсны, гарачы.
П. позірк.
|| наз. па́лкасць, -і, ж. (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́гук, ‑у, м.
Гучны вокліч, выкрык. Прамова [Пятрэнкі] раз-пораз перарывалася дружным смехам у зале, выгукамі адабрэння. Краўчанка. Сабраліся мужчыны і пад выгукі «раз, два — узялі!» штурхалі машыну. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)