ксерафі́ты, ‑аў; адз. ксерафіт, ‑у, М ‑фіце, м.

Засухаўстойлівыя расліны, здольныя пераносіць перагрэў і абязводжванне.

[Грэч. xēros — сухі і phyton — расліна.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цеплалю́б, ‑а, м.

Пра жывую істоту або расліну, якая любіць цяпло, не пераносіць нізкай тэмпературы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сухалюбі́вы, ‑ая, ‑ае.

Такі, што добра пераносіць сухасць паветра і глебы, добра расце ў засушлівых мясцовасцях (пра расліны). Сухалюбівы хмызняк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цярпе́нне, -я, н.

1. Здольнасць цярпець, стойка пераносіць жыццёвыя нягоды.

Няма цярпення слухаць яе скаргі.

2. Настойлівасць, уменне захоўваць вытрымку ў якой-н. справе, рабоце.

Работа з дзецьмі патрабуе вялікага цярпення.

◊

Цярпенне лопнула (разм.) — не хапіла вытрымкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сноси́ть​IV несов. (выносить обиды) зно́сіць, перано́сіць; (терпеть) цярпе́ць; см. снести́​II.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сто́ік, ‑а, м.

1. Паслядоўнік філасофіі стаіцызму.

2. перан. Пра чалавека, які стойка і мужна пераносіць усе жыццёвыя выпрабаванні, нягоды, цяжкасці.

[Грэч. stōikos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жыга́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

Куслівая асенняя муха з калючымі шчацінкамі на хабатку, якая пераносіць узбуджальнікаў многіх інфекцыйных хвароб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гартава́цца, -ту́юся, -ту́ешся, -ту́ецца; -ту́йся; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Рабіцца цвёрдым, пругкім, трывалым у выніку моцнага награвання і хуткага ахаладжэння (пра метал).

2. перан. Рабіцца фізічна або маральна ўстойлівым, здольным пераносіць цяжкасці і неспрыяльныя ўмовы.

Г. ў барацьбе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Му́чанік ’той, хто перанёс ці пераносіць якія-небудзь мукі’ (ТСБМ, Др.-Падб.), му́чальнік, му́чань ’тс’ (Гарэц., Яруш., Шат., Др.-Падб.). Да му́чыць < му́ка (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бая́цца, баю́ся, баі́шся, баі́цца; баі́мся, баіце́ся, бая́цца; бо́йся; незак.

1. Адчуваць страх.

Б. ваўкоў — быць без грыбкоў (прыказка.).

2. чаго. Не пераносіць чаго-н., адмоўна рэагаваць на што-н.

Расліны б. марозу.

3. (з адмоўем) у знач. пабочн. сл. Будзь упэўнены.

Не бойся, я вярнуся жывы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)