На́шына ’мясцовае асяроддзе’ (Ян.), параўн. рус. на́шина́ ’наша частка’, в.-луж. našina ’наша маёмасць’. Ад наш, параўн. чужына ’чужы, незнаёмы край, людзі’ і пад. (гл. ESSJ SG, 2, 440), серб.-харв. својѝна ’ўласнасць, маёмасць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
груга́н, ‑а, м.
Вялікая чорная птушка сямейства крумкачовых, якая жывіцца пераважна падлай; крумкач. // перан. Пра шкоднага, небяспечнага чалавека. Наш дэвіз — мір і воля народам! Наш паход груганам не стрымаць. Васілёк.
•••
Куды груган касцей не занясе — пра вельмі аддаленае або цяжкадаступнае месца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рабаця́шчы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Шчыры ў рабоце; працавіты. Дзядзька наш — пажылы, рабацяшчы, часамі нават вясёлы мужчынка. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трыкі́р ‘трысвечнік’: наш трыкір, нашыя тры святліны (Н. Мацяш), укр. трикірій ‘тс’, рус. трики́рий ‘падсвечнік з трох свечак’, стараж.-рус. трикирии ‘тс’. Запазычана праз царкоўнаславянскую мову як сімвал святой Тройцы з грэч. τριχήριον ‘тс’ з адаптацыяй да асаблівасцей беларускай мовы; гл. Фасмер, 4, 102.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гарто́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы, ж.
Тое, што і загартоўка. Няма такой гартоўкі ў сталі, Як загартован наш баец! Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самагра́й, ‑я, м.
У выразе: гуслі-самаграі (нар.-паэт.) — тое, што і гуслі. Звінеў наш сум па гуслях-самаграях. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
злажы́цца сов.
1. (сложить вещи) сложи́ться;
2. сложи́ться;
мы ~зжы́ліся і купі́лі падару́нак — мы сложи́лись и купи́ли пода́рок;
3. (приготовиться для стрельбы) приложи́ться, изгото́виться;
я ~жы́ўся і стрэ́ліў — я приложи́лся (изгото́вился) и вы́стрелил;
4. (определиться организационно) сложи́ться;
калекты́ў наш ужо́ ~жыўся — коллекти́в наш уже́ сложи́лся;
5. разг. (в работе) наловчи́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́мчаць, ‑мчу, ‑мчыш, ‑мчыць; зак.
Імкліва вынесці, вывезці адкуль‑н. [Камісар:] — Не ведаў страху наш атрад: З любой засады — вымчаць коні. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
на́слепа, прысл.
Разм. Нічога не бачачы, усляпую. Капрал наш.. шыецца тварам, у траву і, час ад часу, наслепа крычыць: «Агонь!» Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўмі́сак, ‑ска, м.
Неглыбокая міска. Нашто ўжо быў шаноўны Наш кіраўнік брыгады — І той паўмісак поўны Падліць сабе быў рады. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)