сало́мка, -і, ДМ -мцы, ж.
1. гл. салома.
2. зб. Сцёблы абабітага льну, канапель.
3. Кандытарскі, мучны выраб у выглядзе тонкіх доўгіх палачак або трубачак.
4. зб. Тонкія і кароткія драўляныя палачкі, з якіх робяць запалкі (спец.).
|| прым. сало́мкавы, -ая, -ае (да 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пстры́каць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. каго-што. Даваць пстрычкі каму-н.
П. па лбе.
2. чым і без дап. Утвараць кароткія рэзкія гукі.
П. пальцамі.
3. перан. Злавацца, выказваючы незадавальненне (разм.).
Чаго пстрыкаеш, чым незадаволены?
|| аднакр. пстры́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні́.
|| наз. пстры́канне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Трусы́, тру́сікі ‘прыналежнасць мужчынскай або жаночай бялізны’, ‘спартыўныя кароткія штаны, трусы’ (ТСБМ), trusy ‘тс’ (Брасл. сл.), трусэ́ (шчуч., Сл. ПЗБ). Новае запазычанне праз рус. трусы выводзяць са старога франц. trousses ‘кароткія шаравары’ (ЕСУМ, 5, 658; Арол, 4, 109). Трубачоў у Фасмера (4, 110) выводзіць рускае слова з англ. trousers ‘штаны’, што дало першапачатковае рус. тру́сики, адкуль другаснае трусы (Ніканаў, Этимология–1967, 100).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
смех, -у, м.
Кароткія характэрныя парывістыя гукі, што ствараюцца кароткімі выдыхальнымі рухамі, як праяўленне весялосці, радасці, задаволенасці, а таксама злараднасці, насмешкі і іншых пачуццяў.
Здаровы дзіцячы с.
Падарваць жываты са смеху.
◊
Без смеху — сур’ёзна.
Не да смеху — няма прычыны смяяцца, весяліцца.
Смех бярэ — хочацца смяяцца.
Смеху варта — смешна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
васпава́ты, ‑ая, ‑ае.
Які мае сляды воспы; рабы. Васпаваты твар у ямачкі, рыжая, шырокая барада, карча[кава]тасць у плячах і кароткія дужыя рукі — усё гэта надае.. [качагару] выгляд суровага асілка. Барашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шкарпэ́ткі, ‑так; адз. шкарпэтка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.
Кароткія панчохі, якія не даходзяць да калена. Васіль Кузьміч зняў туфлі і закінуў ногі ў шкарпэтках на падушку канапы. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчаці́нне, -я, н., зб.
1. Жорсткая прамая шэрсць у некаторых жывёл.
Чорнае ш. дзіка.
2. Кароткія жорсткія валасы на няголеным твары (разм.).
Ш. пакрыла твар.
3. Жорсткая валасяная частка шчоткі, пэндзля і пад.
|| памянш. шчаці́нка, -і, ДМ -нцы, ж., зб.
|| прым. шчаці́нны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цаката́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; незак.
Разм. Утвараць рэзкія кароткія гукі, падобныя на дробны стук, траскатню. Дзень і ноч цакатаў.. [завод] сваімі станкамі. Корбан. Цакаталі ляскоткі, дробна і гулка выбухалі бубны. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Сарокі, соро́кі (жытк., Нар. сл.) ’злучаныя парамі накрыж кароткія жэрдкі, якімі прыціскаюць салому ці кастрыцу на вільчыку’. Да сарока 1 (гл.), у выніку падабенства да сарочага хваста.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кастры́чніцкі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да кастрычніка (у 1 знач.), уласцівы яму. Кастрычніцкія дажджы. □ Ужо вечарэла — кастрычніцкія дні кароткія. Новікаў.
2. Які мае адносіны да Кастрычніка. Кастрычніцкія святы. Кастрычніцкі парад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)