ашука́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Завесці сябе ў зман; памыліцца, пралічыцца ў чым‑н. Ашукацца пры падліках. // Расчаравацца ў кім‑, чым‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хі́трасць, -і, мн. -і, -ей, ж.
1. гл. хітры.
2. Учынкі, паводзіны, разлічаныя на ўвядзенне каго-н. у зман.
Разгадаць чыю-н. х.
3. Спрытнасць, выкрутлівасць.
Не ўменнем, дык хітрасцю.
4. Аб чым-н., што зроблена мудрагеліста, складана, з загадкай.
Замок з хітрасцю.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
маро́чыць, -чу, -чыш, -чыць; незак., каго-што (разм.).
Уводзіць у зман, ашукваць каго-н.
М. людзей.
◊
Марочыць галаву каму-н. — збіваць з толку, знарок падманваць.
|| зак. абмаро́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны, замаро́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны і замарачы́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; -чо́ны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
маро́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак., каго-што.
Разм. Уводзіць у зман, ашукваць. [Клямт] наогул не быў схільны марочыць сябе рознымі сумненнямі. Мележ.
•••
Марочыць галаву — збіваць з толку, абмацваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Аблу́да 1 ’зман, памылка’ (БРС, Яруш., КТС), аблудны (КТС), польск. obłuda (да łudzić ’падманваць’).
Аблу́да 2 ’бадзяга’ (драгіч., Лучыц-Федарэц, вусн. паведамл.) да блудзіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зачмуці́ць, ‑чмучу, ‑чмуціш, ‑чмуціць; зак., каго-што.
Разм. Увесці ў зман, задурыць галаву каму‑н. [Бабка:] — Не зводзь, стары дурань, з тропу малога. Хлопцу галаву зачмуціш паравозамі сваімі. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
начмуці́ць, ‑мучу, ‑муціш, ‑муціць; зак.
Разм. Нагаварыць абы-чаго, увесці ў зман; дурманіць. Начмуціў пан ойча, як чараўнік... Нагнаў столькі туману, што бедны Клеманс ледзь не захлынуўся ў ім. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сафі́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
Кніжн.
1. Разважанні, якія грунтуюцца на сафізмах; слоўныя хітрыкі, якія ўводзяць у зман. [Лабановіч да Турсевіча:] — Ты пачынаеш кідацца ў сафістыку. Колас.
2. Вучэнне сафістаў (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пу́таніца ’курыца, якая нясе яйкі ў розных месцах’ (ст.-дар., Жыв. НС). Хутчэй за ўсё, ад пу́таць ’блытаць; уводзіць у зман’, магчыма, на базе пераасэнсаванага пу́тачка ’курачка’, пу́ця ’курыца’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мані́ст ’цыкута ядавітая, Cicuta virosa L.’ (Бес.). Няясна. Магчыма, да мана́ ’зман, насланнё, чары’. Параўн. аналагічнае польск. szaleń, szalej (ад szaleć ’шалець’), чэш. bolehlav velký, укр. бішениця, дурі́йка ’вех, цыкута’. Старажытны суфікс ‑isto (?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)