прабо́іна, ‑ы, ж.
Дзірка, прабітая ў чым‑н. Яшчэ здалёк хлопцы ўбачылі, што частка даху дэпо знесена і ў адной з сцен ззяе велізарная прабоіна. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
багамо́лец, ‑льца, ДМ ‑льцу, м.
Тое, што і багамол (у 1 знач.). Пасля пачалі нават прыходзіць здалёк невялічкія групкі багамольцаў для пакланення «цудадзейнаму» каменю. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
брандма́йстар, ‑тра, м.
Уст. Начальнік пажарнай каманды. Не дрэнныя брандмайстар вочы мае: Надоечы Здалёк Убачыў ён дымок А дыму ж без агню, напэўна, не бывае. Крапіва.
[Ням. Brandmeister.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
груката́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. грукатаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Неўзабаве здалёк дайшоў гудок паравоза, а потым усё бліжэй чулася грукатанне вагонных колаў. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цямне́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; незак.
1. Станавіцца цёмным, цямнейшым; траціць яркасць.
Срэбра з часам цямнее.
2. безас. Пра надыход цемнаты; змяркацца.
Улетку позна цямнее.
3. Вылучацца сваім цёмным колерам, віднецца (пра што-н. цёмнае).
Здалёк цямнеў лес.
На фоне неба цямнела нейкая постаць.
|| зак. пацямне́ць, -е́е (да 1 і 2 знач.) і сцямне́ць, -е́е (да 2 знач.).
|| наз. пацямне́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
добрасусе́дскі, ‑ая, ‑ае.
Дружалюбны, прыязны ў адносінах да суседзяў. Добрасуседскія адносіны. □ Нясе.. хто-небудзь з пошты пісьмо і здалёк яшчэ кажа з добрасуседскай усмешкай: — Ад вашага Івана! Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
багадзе́льня, ‑і, ж.
У дарэвалюцыйны час — прытулак для бяздомных, інвалідаў, непрацаздольных. Хадзіць [бацьку з сынам] давялося доўга... Аглядалі бровар і — здалёк — багадзельню. Караткевіч. // Разм. іран. Пра ўстанову або арганізацыю, дзе дрэнна працуюць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вясту́н, вестуна, м.
Той, хто сваім з’яўленнем нагадвае пра набліжэнне чаго‑н. Парывісты вецер.. час ад часу заносіў аднекуль здалёк пару-другую сняжынак — першых вестуноў і разведчыкаў зімы. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кі́рпа, ‑ы, ж.
Разм. Пра кароткі і задзёрты нос. Вяртаючыся назад, старшыня яшчэ здалёк убачыў, што яго новыя сябры з нецярпеннем пазіраюць на вуліцу, прыціснуўшы да шыб прыплюшчаныя кірпы. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даця́міць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак.
Разм. Уцяміць, да канца зразумець. Іван Васільевіч не адразу дацяміў, што звоняць у школе. Шамякін. Толькі цяпер Вера дацяміла, чаму Міхась павёў размову здалёк. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)