Verbum

калі́сьці, прысл.

Некалі ў мінулым, даўней. Каля ўваходу ў літаратурны музей — двухпавярховы белы дом, у якім Леў Мікалаевіч вучыў калісьці сялянскіх дзяцей. Брыль. Я горы палюбіў, з якімі Калісьці Лермантаў дружыў. Смагаровіч.

кастапра́ў, ‑права, м.

Даўней — лекар, які ўмеў ставіць на месца вывіхнутыя косці або правільна састаўляць пераламаныя. Вопытны хірург і да таго ж умелы кастапраў, доктар агледзеў, абмацаў гэту старую худую нагу. Васілевіч.

ціхма́ны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тое, што і ціхмяны. Глушак зноў паглядзеў на лысаватага: а гэты, можа, і праўда ціхманы і добры. Мележ. Даўней Хведар быў ціхманы, сарамлівы і крыху цельпукаваты хлопец. Асіпенка.

бато́г, батага, м.; мн. батагі, ‑оў.

Уст. Палка, якая даўней прымянялася для цялеснай кары. Лёс аднолькава нас адзначаў, Але Муж — не той, хто не знаў батагоў, А той, хто пад імі маўчаў. Караткевіч.

бра́ндэр, ‑а, м.

1. Судна, нагружанае выбуховымі або лёгказапальнымі рэчывамі, якое прызначалася даўней для падпальвання непрыяцельскіх суднаў.

2. Судна, якое затапляецца пры ўваходзе ў гавань, бухту з мэтай загарадзіць уваход або выхад з яе.

[Ням. Brander.]

касце́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да касцёла, належыць яму. Касцельныя званы. Касцельная вежа. Касцельны служка. □ Кажуць, што даўней гэта быў касцельны дом. Ён памятае яшчэ ўніятаў на Беларусі, царызм, кароткачасовую ўладу немцаў. Машара.

кіра́са, ‑ы, ж.

1. Металічныя латы на грудзі і спіну, якія даўней надзявалі воіны для засцярогі ад халоднай і агнястрэльнай зброі.

2. Частка параднай формы некаторых кавалерыйскіх палкоў у заходнееўрапейскіх і рускай арміях (да 1917 г.).

[Фр. cuirasse.]

расшы́ва, ‑ы, ж.

Вялікае паруснае судна, з вострым носам і кармой, звычайна пласкадоннае (плавалі даўней па Волзе і Каспійскім моры). Шумеў, хваляваўся народ той шчаслівы, — Нашчадкі пятроўскіх старых рачнікоў, Якія вадзілі па Волзе расшывы І бралі асадай у туркаў Азоў. Калачынскі.