пе́каць

‘біць каго-небудзь чым-небудзь, што ўтварае глухі гук (пекаць каго-небудзь пранікам); забіваць каго-небудзь (пекаць кабана)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. пе́каю пе́каем
2-я ас. пе́каеш пе́каеце
3-я ас. пе́кае пе́каюць
Прошлы час
м. пе́каў пе́калі
ж. пе́кала
н. пе́кала
Загадны лад
2-я ас. пе́кай пе́кайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час пе́каючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

нутраны́, -а́я, -о́е.

1. гл. нутро.

2. перан. Які ідзе як бы з нутра, з сярэдзіны; глухі.

Н. голас.

Н. смех.

3. Змешчаны ўнутры чаго-н., на ўнутраным баку чаго-н. (разм.).

Нутраная кішэня паліто.

Н. замок.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

закаву́лак, ‑лка, м.

1. Невялікі глухі завулак. Па закавулках, з [ус]краін, у бок рыначнага вялізнага пляца, скрыпяць.. фурманкі. Бядуля.

2. Аддалены, глухі куток дзе‑н., у чым‑н.; закутак. Ён знае ўсе тут закавулкі І ўсе дарожкі ў гушчары. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

захолу́стье ср. глухі́ куто́к, глуш, род. глушы́ ж., глухме́нь, -ні ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бу́хаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. Утвараць глухі адрывісты гук.

Усю ноч бухаюць гарматы.

2. З сілай стукаць, удараць, падаць.

Б. у дзверы.

Б. аб зямлю.

|| зак. і аднакр. бу́хнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| звар. бу́хацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. бу́ханне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

медве́жий мядзве́джы;

◊

медве́жий у́гол мядзве́джы кут, глухі́ заку́так;

медве́жья услу́га мядзве́джая паслу́га;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

О́глух (воглух) ’дурань’ (Шпіл.) да глухі (гл.). Значэнні ’глухі’, ’дурны’ звязаны паміж сабой (параўн. роднаснае літ. glùšas ’глухі’ і ’дурны’ (Атрэмбскі, LP, 1, 131; LP, 7, 313). Фармальна да *o‑gluš‑iti або з u̯‑пратэзай і ўстаўным o (Мартынаў, Этимология–1984, 129–130). Гл. ёлуп.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Глушы́ць. Да глухі́ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тупы́, -а́я, -о́е.

1. Недастаткова навостраны, такі, якім цяжка рэзаць, пілаваць, калоць і пад.

Т. нож.

Тупая піла.

2. Які не звужаецца або мала звужаецца ў канцы, з закругленым канцом.

Туфлі з тупымі насамі.

3. перан. Разумова абмежаваны, няздольны, някемлівы.

Т. вучань.

Т. як абух.

4. перан. Які прыйшоў у стан атупення; раўнадушны, абыякавы.

Тупое паслушэнства.

5. Невыразны, бяздумны, бяссэнсавы.

Т. погляд.

6. Не востры, не вельмі адчувальны; глухі (пра боль).

Т. боль.

7. Глухі, не рэзкі, не звонкі (пра гукі).

Пачуўся т. трэск.

8. Пра вугал: большы за 90°.

|| наз. ту́пасць, -і, ж. (у 3 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

п, нескл., н.

1. Семнаццатая літара беларускага алфавіта, якая мае назву «пэ». Вялікае П.

2. Глухі, губна-губны, выбухны зычны гук.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)