Verbum

прыці́снуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.

1. Шчыльна наблізіцца, прытуліцца да каго‑, чаго‑н. [Цімошка] залез на печ, скурчыўся, прыціснуўся спінай да гарачага коміна і накрыўся кажушком. Хомчанка. Абодва хлопцы прыціснулася да дна [лодкі] і не толькі хістацца, але і дыхаць перасталі. Маўр. [Параска] ўзяла разбэрсала .. [Андрушку] валасы, потым абхапіла за шыю, прыціснулася. Лобан.

2. Размясціцца на вельмі блізкай адлегласці ад чаго‑н.; наблізіцца да чаго‑н. Натоўп замоўк, прыціснуўся да ганка. Скрыган.

атрэ́сціся, атрасуся, атрасешся, атрасецца; атрасёмся, атрасяцеся; пр. атросся, атрэслася і атраслася; зак.

Трасучыся, ачысціцца ад чаго‑н. Алесь прыйшоў з гумна, каля парога атросся, абмёў з лапцей снег. Чарнышэвіч. // Асыпацца, апасці ад уздзеяння чаго‑н. // перан. Пазбавіцца ад чаго‑н. нежаданага, непрыемнага, дакучлівага. Так на самым парозе жыцця чалавек быў пляснуты няўмольным лёсам у непралазную гразь бяды і згрызот, ад якіх потым ужо не так лёгка было атрэсціся. Майхровіч.

перацяга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Перамясціць волакам; паступова перанасіць вялікую колькасць чаго‑н. або ўсё, многае. Перацягаць бярвенне. Перацягаць усе дровы ў павець. // і чаго. Разм. Аднесці, занесці паступова вялікую колькасць чаго‑н. каму‑н. «Ох І зарабляе, кажуць, гэта Піперманіха сёлета! Колькі ёй людзі сала ды круп перацягалі». Крапіва.

2. Паступова выкрасці, прысвоіць сабе ўсё, многае. З пушчы панадзіўся воўк і ўсіх авечак перацягаў. Сабаленка.

прэ́гчыся, прагуся, пражэшся, пражэцца; пражомся, пражацеся, прагуцца; пр. прогся, прэглася і праглася, прэглася і праглося; незак.

1. Тое, што і пражыцца.

2. Разм. Моцна, прагна імкнуцца да чаго‑н., дамагацца чаго‑н. — Рыгор! Як добра, што мы цябе напаткалі! Павал гэтак прогся цябе ўгледзець! Гартны. // Прыкладаць непамерныя намаганні для дасягнення якой‑н. мэты; высільвацца. — А ты, Наста... — Боганчык ужо не мог змаўчаць, — чаго пражэшся? Законная такая... Пташнікаў.

3. Зал. да прэгчы.

паадлі́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм.

1. што, чаго і без дап. Адлічыць, выдзеліць пэўную частку чаго‑н. усім, многім або на ўсё, многае. Паадлічваць грошы на пакупкі. Паадлічваць усім па пяць рублёў.

2. каго. Павыключаць усіх, многіх. Паадлічваць непаспяваючых з інстытута.

пабуджа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго, да чаго і з інф.

Выклікаць жаданне рабіць што‑н.; прымушаць да чаго‑н. Пабуджаць добра вучыцца. Пабуджаць да высакародных учынкаў. □ Вострая патрэба дня, аператыўнасць малых жанраў пабуджалі пісьменнікаў у пачатку вайны аддаваць перавагу малым формам. Дзюбайла.

намя́ць, ‑мну, ‑мнеш, ‑мне; ‑мнём, ‑мняце; зак., чаго.

1. Размінаючы, прыгатаваць нейкую колькасць чаго‑н. Намяць гліны.

2. Прымяць, змяць што‑н. Намяць травы ў садзе. Намяць кулявой саломы.

3. Разм. Тое, што і нацерці (у 5 знач.).

•••

Намяць бакі — пабіць каго‑н.

прызвыча́іць, ‑чаю, ‑чаіш, ‑чаіць; зак., каго-што.

Прывіць навык да чаго‑н., прывучыць да чаго‑н. Прызвычаіць дзяцей да працы. Прызвычаіць сябе рана ўставаць. □ Я прызвычаіў зрок даўно Да сонца, да штурвала — рукі, А слых і сэрца — да званоў, Набатных несціханых гукаў. Танк.

абагну́ць, ‑гну, ‑гнеш, ‑гне; ‑гнём, ‑гняце; зак.

1. Абысці кругом, пайсці ў абход чаго‑н. [Сымон] абагнуў сядзібу пана Між ярыны і жытніх лаў. Колас. Вось яшчэ паўцыферблата Абагнула стрэлка. Гілевіч.

2. Згінаючы што‑н., абкруціць вакол чаго‑н. Абагнуць кавалак дроту вакол слупа.

абступі́ць, ‑ступлю, ‑ступіш, ‑ступіць; зак., каго-што.

Пастаць вакол каго‑, чаго‑н., акружыць. Начлежнікі абступілі вогнішча. □ Сакратара абкома абступілі калгаснікі, уважліва слухалі, гадавалі пытанні. Шамякін. // Размясціўшыся вакол каго‑, чаго‑н., ахапіць з усіх бакоў (пра горы, лес і пад.). Горад абступілі высокія горы.