Verbum

паро́дыя, -і, мн. -і, -дый, ж.

1. Твор, сатырычны або камічна падроблены пад іншы твор.

П. на апавяданне.

2. перан. Насмешка, здзек са знешняга, няўдалага пераймання чаго-н., скажонага падабенства да чаго-н.

Не абутак, а адна п.

|| прым. парады́йны, -ая, -ае і парады́чны, -ая, -ае.

Парадыйны жанр.

Парадычны прыём.

пасу́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.

1. Перамясціцца, перасунуцца крыху.

П. наперад.

Пасунься, я сяду.

2. перан. Пайсці далей, наперад у якіх-н. адносінах.

Будаўніцтва пасунулася.

3. Тое, што і сунуцца (у 1 знач.).

4. Павольна пайсці, паплесціся.

Пасунуўся дамоў.

|| незак. пасо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.).

пе́на, -ы, ж.

1. Пузырыстая маса, якая ўтвараецца на паверхні некаторых вадкасцей.

Марская п.

Мыльная п.

Зняць пену з супу.

2. Густая белаватая з пузыркамі сліна, якая выступае на губах пры некаторых хваробах, моцным хваляванні.

З пенай на губах гаварыць (таксама перан.; у гневе, раз’юшанасці; разм., неадабр.).

|| прым. пе́нны, -ая, -ае.

пераплёт, -у, М -лёце, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. пераплесці.

2. Цвёрдая вокладка, у якую, пераплятаючы, устаўляюць кнігу, сшытак і пад.

Скураны п.

3. Рама, рашотка, агароджа з перакрыжаваных перакладзін.

Аконны п.

4. перан. Складанае, цяжкае становішча.

Трапіць у п.

|| прым. пераплётны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

адча́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак.

1. што. Адвязаць (прычал; спец.).

А. канат.

2. Адплысці ад берага.

Ад берага адчаліў паром.

3. перан. Адправіцца, паехаць куды-н.

Заўтра ж адчалю ў Мінск.

|| незак. адча́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. адча́льванне, -я, н. (да 2 знач.) і адча́л, -у, м. (да 2 знач.).

адыгра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. Выйграць пасля пройгрышу; адыграць (у 1 знач.).

Каманда хацела а.

2. перан. Умела выйсці з няёмкага становішча (разм.).

А. жартам.

3. Спагнаць злосць на кім-н.

Хацелі адыграцца на нас — але не ўдалося!

|| незак. ады́грывацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. ады́грыш, -у, м. (да 1 знач.).

арбі́та, -ы, ДМ -бі́це, мн. -ы, -бі́т, ж.

1. Шлях руху нябеснага цела, а таксама касмічнага апарата, карабля.

А.

Марса.

2. перан., чаго або якая. Сфера дзеяння, распаўсюджання чаго-н.

3. Вочная ўпадзіна, вачніца.

Аж вочы павылазілі з арбіт.

|| прым. арбіта́льны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.; спец.).

бага́ты, -ая, -ае; багаце́йшы.

1. Які валодае вялікай маёмасцю, грашовымі сродкамі, заможны.

Б. чалавек.

Б. (наз.) беднага не разумее.

2. Які вызначаецца вялікай колькасцю чаго-н., мноствам даброт.

Б. ўлоў.

Б. край.

3. Які дорага каштуе, вызначаецца раскошай.

Б. касцюм.

4. перан. Які змяшчае ў сабе многа ўнутраных якасцей.

Багатая натура.

аб’ём, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Велічыня чаго-н., выражаная ў кубічных адзінках (у даўжыню, вышыню і шырыню).

А. памяшкання.

2. перан. Наогул велічыня, колькасць, змест чаго-н. з пункту гледжання памераў, саставу.

Вялікі а. работы.

А. ведаў.

|| прым. аб’ёмны, -ая, -ае (да 1 знач.).

|| наз. аб’ёмнасць, -і, ж.

адгало́сак, -ску, мн. -скі, -скаў, м.

1. Рэха, водгулле.

Плывуць адгалоскі ад песень.

2. чаго. Аслаблены адлегласцю гук чаго-н.

Адгалоскі грому.

3. перан., чаго. Тое, у чым выяўляюцца сляды ўплыву, уздзеяння чаго-н.; што з’яўляецца вынікам чаго-н., адказам на якія-н. з’явы, падзеі.

Паэма з’явілася адгалоскам грамадскіх падзей.