вадзі́ца, ‑ы, ж.
Ласк. да вада́ (у 1 знач.). Звініць песня ў полі, звініць, Уторыць сярпу і касе, Бурліцца вадзіца з крыніц, Купаецца сонца ў расе. Купала. У светлай крыніцы Вадзіца-жывіца. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кана́ва, ‑ы, ж.
Доўгі неглыбокі і нешырокі роў, звычайна для сцёку вады. Асушальная канава. □ Паходня засвяціў ліхтарыкам, шукаючы кладку цераз прыдарожную канаву. Хадкевіч. Абкапалі [хлопцы] палаткі канавамі, каб пад іх не падцякала вада. Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гру́зкі, ‑ая, ‑ае.
Такі, у якім можна ўвязнуць; гразкі, багністы. Грузкім глеем заплылі Скрозь старажытныя дарогі. Зарыцкі. Паміж насыпаў на могілках збіралася вада. Зямля рабілася ліпкай, грузкай, і паўзці было ўсё цяжэй. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ра́ска, ‑і, ДМ расцы, ж.
Дробная водная расліна сямейства раскавых, якая, дзякуючы інтэнсіўнаму вегетатыўнаму размнажэнню, хутка зацягвае паверхню стаячых прэсных вод. У канавах, якія пазарасталі асакою, блішчала зацягнутая зеленаватаю раскай вада. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фільтрава́цца, ‑руецца; незак.
1. Праходзячы праз фільтр, ачышчацца ад прымесей. Фільтруецца бензін.
2. Прасочвацца праз порыстыя рэчывы. Вада прасочваецца праз глебу і фільтруецца.
3. перан. Разм. Адбірацца, праходзіць адбор.
4. Зал. да фільтраваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хі́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да хіны, уласцівы ёй. Хінны смак. Хінны пах. // Які ўтрымлівае хіну, хінін (пра дрэва). Хіннае дрэва.
2. Прыгатаваны з хіны, з хінай. Хінная вада. Хінныя парашкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ По́мачка ’мачанка’ (Сцяшк. Сл.), ’вада для змочвання пальцаў праллі’ (Варл.). Рус. пом ачка ’соус’, помаку́шка ’рэдкая страва з канопляў, у якую макал і хлеб’. Да па‑ і макацъ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́дымка ’дрыгва, зыбкае месца’ (Яшк., кобр.). Ад *выдымаць (гл. уздымаць). У семантычных адносінах параўн. польск. wezdma < wzdąc, wzdymać ’нізкае, балоцістае, зарослае травой месца, дзе вада падымае, уздымае дзярніну’ (Нітшэ, 70).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́парыцца, ‑ру ся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
1. Знікнуць, ператварыўшыся ў пару. Вада выпарылася. // перан. Знікнуць, перастаць існаваць. Стала няўтульна, цёмна і клопатна, і радасць у момант выпарылася. Мележ.
2. Вымыцца ў лазні з парай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хлюпата́ць, ‑поча; незак.
Разм. Утвараць хлюпат. Хмуры восеньскі дождж слепіць шыбы, чутно, як ён хлюпоча пад акном. Хадановіч. Твар, рукі, вопратка — усё было заліта дажджом; вада пацякла ў халявы і хлюпатала ў ботах. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)