пхну́цца, пхнуся, пхнешся, пхнецца; незак.

Разм. Ісці паволі, ледзь перастаўляючы ногі. Пхнецца сцежкай падарожны, — Няма хлеба ўжо ў катомцы. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самагу́ды, ‑аў; адз. няма.

Нар.-паэт. У казках — гуслі, якія іграюць самі сабою. / у вобразным ужыв. Спяваюць вятры-самагуды. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сы́чаны, ‑ая, ‑ае.

Падсалоджаны мёдам, настоены на мёдзе. [Георгій:] Дома нікога няма, але я сам ведаю, дзе стаіць мёд сычаны. Клімковіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэхумо́вы, ‑умоў; адз. няма.

Дакумент, які змяшчае якасныя характарыстыкі машын, вузлоў, дэталей і пад. і правілы іх эксплуатацыі; тэхнічныя ўмовы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ха́ркі, ‑аў; адз. няма.

Разм. Макрота; харкавінне. [Стараста Сівілей] курыў і зацягваўся на поўны рот, выплёўваў харкі і быў заўсёды злы. Ермаловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

знасі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., зно́сіцца; зак.

Стаць непрыгодным ад доўгай носкі ці работы.

Боты знасіліся.

Поршні знасіліся.

Арганізм знасіўся (перан.: дачасна састарыўся, аслабеў).

|| незак. зно́швацца, -аецца.

|| наз. знос, -у, м. і зно́шванне, -я, н.

Знос аўтапакрышак.

Няма зносу чаму-н. або не ведае зносу што-н. (доўга не зношваецца; разм.). Працаваць на знос (перан.). Зношванне арганізма (перан.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

грош, гро́ша, мн. гро́шы, -аў, м.

1. Дробная медная манета ў царскай Расіі.

Хай грошай ні гроша, абы слава хароша (прыказка). Ні гроша няма.

2. Разменная дробная манета ў некаторых еўрапейскіх краінах.

◊

Ні ў грош не ставіць каго-, што-н. — зусім не цаніць, не лічыцца з кім-, чым-н.

Устаўляць (уставіць) свае тры грошы (разм., неадабр.) — умешвацца ў чужыя справы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыхілі́цца, -хілю́ся, -хі́лішся, -хі́ліцца; зак.

1. Нахіліцца, нагнуцца трохі ўніз.

Дрэвы прыхіліліся да зямлі.

2. да каго-чаго. Шчыльна наблізіцца да чаго-н., прыпасці да каго-н.

Дзіця прыхілілася да бацькі.

3. перан., да каго. Знайсці спагаду ў каго-н., адчуць прыхільнасць да каго-н.

Няма ёй да каго п.

|| незак. прыхіля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца і прыхі́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шуме́ць¹, -млю́, -мі́ш, -мі́ць; -мі́м, -міце́, -мя́ць; -мі́; незак.

1. Утвараць, рабіць шум (у 1 знач.).

Шуміць бор.

Шуміць дождж.

Шуміць у галаве (няясна ў думках ад стомленасці, моцнага перажывання, ап’янення). У вушах шуміць (пра слыхавое раздражненне).

2. Гучна выражаць незадаволенасць, сварыцца, крычаць.

Няма чаго ш. з-за дробязі.

3. Ажыўлена абмяркоўваць што-н., рабіць прадметам усеагульнай увагі.

Ш. пра свае дасягненні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Валы́ніцца ’валэндацца, займацца, цягнуць час’ (КТС): «мне няма калі з табой валыніцца». Да валыніць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)