сако́л (род. сакала́) м., см. со́кал;

◊ гол як с. — погов. гол как соко́л;

сава́ не прывядзе́ ~кала́ — погов. я́блоко от я́блони недалеко́ па́дает

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

са́мае (род. са́мага, дат. са́маму, вин. са́мае, твор., предл. са́мым) мест. опред., ср., в разн. знач. са́мое; см. са́мы;

◊ с.-с. — са́мое-са́мое

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упе́радзе

1. нареч. впереди́;

у. блісну́ў аге́ньчык — впереди́ блесну́л огонёк;

2. предлог с род. впереди́;

ён е́хаў у. ўсіх — он е́хал впереди́ всех

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

усярэ́дзіне

1. нареч. в середи́не; посреди́не, посреди́;

2. предлог с род. внутри́; посреди́не, посреди́;

у. двара́ — посреди́не (посреди́) двора́;

у. трубы́ — внутри́ трубы́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цюк I, род. цюка́ сущ., м. (свёрток) тюк

цюк II межд., разг. тюк;

ц. у шы́бу і разбі́ў — тюк в стекло́ и разби́л

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

корм м.

1. (для животных) корм, род. ко́рму м.; (подножный) па́ша, -шы ж., падно́жны корм;

2. (пища, продовольствие) харч, род. ха́рчу м.; е́жа, -жы ж.;

3. (действие) кармле́нне, -ння ср.; харчава́нне, -ння ср.; см. корми́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сброс м.

1. (действие) скіда́нне, -ння ср., скі́дванне, -ння ср.;

сброс ще́бня скіда́нне (скі́дванне) шчэ́беню (дру́зу);

2. геол. скід, род. скі́ду м.;

3. (водосбор) гидр., техн. вадаскі́д, -ду м.;

4. карт. знос, род. зно́су м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

стих​I

1. (стихотворная речь) верш, род. ве́рша м.;

разме́р стиха́ паме́р ве́рша;

2. мн. стихи́ ве́ршы, -шаў;

чита́ть стихи́ чыта́ць ве́ршы;

3. (строка стихотворения) радо́к, -дка́ м.;

4. (в библии) сціх, род. сціха́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Вы́рай, вы́рый ’цёплыя краіны, куды птушкі адлятаюць восенню; чарада пералётных птушак (або адна птушка), якія першымі з’яўляюцца вясной’ (БРС, Нас., Касп., Шат., Бяльк., Гарэц., Мал., Нікольскі, Федароўскі, 1), вы́ріі ’птушкі, якія прылятаюць вясной і адлятаюць восенню’ (КЭС), выро́я (Мядзв.), вы́рья, вы́рія ’тс’ (Яшк.). Рус. и́рей, и́рий, род. скл. и́рья ’паўднёвы цёплы край, куды птушкі адлятаюць на зіму; казачная краіна’, вы́рей ’жаваранак; усякая птушка, якая адлятае восенню’; ’казачная краіна’, ст.-рус. ирии, род. скл. ирьꙗ ’паўднёвыя краіны’, укр. ви́рей, ви́рій, польск. дыял. wyraj ’тс’. Па традыцыйнай версіі запазычанне з іран. *airyā (dahyu‑) ’арыйская краіна’; параўн. асец. ir ’асеціны’ (Фасмер, 2, 137 і наст.; там жа падрабязна і інш. літаратура). Гіпотэза Брукнера (195) аб прыстаўцы і‑ і сувязі з рай непераканаўчая. Ільінскі (РФВ, 74, 139) зыходзіць з *vyrojь, што тлумачыць укр. ви́рій, але па прычыне існавання ст.-рус. ирии укр. форма, відавочна, — вынік народнай этымалогіі. Паводле Мартынава, БЛ, 1975, 7, 69, крыніцай усходнеслав. слоў (польск. wyraj < бел. вырай) з’яўляецца заходнебалт. pluralia tantum *i̯uriai̯ (ст.-прус. iuriay ’мора’), якое адпавядае рус. ирей (i̯ū > i̯i). Бел. і ўкр. формы ўзніклі ў выніку пераўтварэння фразеалагізма *vъ irejь ’у вырай’. Апрача таго, на сучаснай Гродзеншчыне (старажытная заходнебалтыйская тэрыторыя) існуе паданне пра тое, як птушкі збіваюцца зімой у вялікі шар, які апускаецца ў мора. Аб сувязі славянскіх слоў з балт. формамі гл. таксама Безлай, ССл., 1976, 5, 65 і наст.

Вы́рай 2 ’новы населены пункт, новая асобная гаспадарка’ (Яшк., слаўг.). З *vyrojь?

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гвоздь м.

1. (металлический) цвік, род. цвіка́ м.; (деревянный) гвозд, род. гвазда́ м.;

2. перен., разг. гало́ўнае, -нага ср., асно́ўнае, -нага ср., асно́ва, -вы ж.;

◊

гвоздь сезо́на гвозд сезо́на;

никаки́х гвоздей і ўсё, і нія́кіх адгаво́рак;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)