◎ Мэткі ’кулік з саломы для пакрыцця страхі’ (пруж., Нар. сл.). Не зусім ясна. Відаць, з ⁺мэнткі, якое з літ. merita ’лапатачка’: плоскія снопікі з саломы падобны да лапаты. Выпадзенне ‑н‑ параўн. у мэтэнька (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тры́к(а) ‘драўляная лаўка’: бацько зробіў трыка (пруж., Сл. Брэс.), відаць, трык м. р. Няясна. Магчыма, ад трык ‘баран’ (гл.). Падобны перанос назіраецца ў каза́ ‘назва падставак, зэдлікаў’, смал. козю́лечка ‘зэдлік’, кабы́ла, саба́ка ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бараві́к, ‑а, м.
Высокакаштоўны ядомы грыб з светла- ці цёмна-карычневай шапкай і белай тоўстай ножкай; белы грыб.
•••
Заечы баравік — атрутны грыб, падобны па форме на баравік, але зеленаватага колеру.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
драцяны́, ‑ая, ‑ое.
Зроблены з дроту. Драцяная агароджа. Драцяная сетка. // перан. Пругкі, каляны, падобны на дрот. Каля.. [Аркадзя Цімафеевіча] круціўся, цёрся аб ногі вялікі сібірскі кот, шэры, з доўгімі драцянымі вусамі. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дывано́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да дывана 1. Віцебскі дывановы камбінат. Дывановая вытворчасць. // Які з’яўляецца дываном 1. Дывановая дарожка.
2. Падобны да дывана па выгляду, якасці. Дывановая тканіна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
несімпаты́чны, ‑ая, ‑ае.
Які не выклікае да сябе сімпатыі; непрывабны. Несімпатычны чалавек. □ [Сцяпан:] — Ну, той [пан] не падобны на свайго. Твар у яго несімпатычны. Ды і прыглядаўся да нас па-шпіёнску. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
таўкачава́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. зневаж. Падобны на таўкач (у 1 знач.). Таўкачаватая рыжая маладзіца, што прыйшла ў вёску замуж з калісьці багатага хутара, расказвае: — Урбанок хацеў нашу Малю ўзяць. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Та-та ’абазначэнне мерных адрывістых гукаў, удараў’ (ТСБМ), ma‑ma‑ma ’пра трэск, тарахценне’, ’пра балбатню’ (мсцісл., Нар. лекс.). Адсюль тата́каць ’татахкаць’ (ТСБМ), татака́нне ’адзывацца гукам, які падобны да “та-та-та”’ (Нар. Гом.). Гукапераймальнае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аднаро́дны, ‑ая, ‑ае.
Які належыць да таго самага роду, разраду; аднолькавага характару; падобны. Аднародныя з’явы. Аднародныя збудаванні. // Аднолькавы ва ўсіх сваіх частках. Аднародная маса. Аднароднае асяроддзе.
•••
Аднародныя члены сказа гл. член.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
але́істы, ‑ая, ‑ае.
1. Які ўтрымлівае ў сабе алей, мае прымесь алею. // Які мае некаторыя якасці алею; падобны на алей. Алеістая вадкасць.
2. Блішчасты, глянцавы, як бы пакрыты алеем. Алеісты ліст.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)