Verbum

артэзія́нскі, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца ў глыбокіх ваданосных слаях пад натуральным ціскам; глыбінны. Артэзіянскія воды. // перан. Вельмі глыбокі, глыбінны. Высокая культура творчасці.. заключаецца ў.. выдатным уменні пранікаць у артэзіянскія глыбіні чалавечых сэрцаў. Адамовіч.

•••

Артэзіянскі калодзеж гл. калодзеж.

[Ад назвы фр. правінцыі Артуа (лац. Artesium).]

закасцяне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

1. Зрабіцца цвёрдым, як костка; акамянець. Зямля закасцянела ад марозу.

2. перан. Тое, што і закаснець. — Нормы, яны, брат, харошая справа, калі не закасцянелі .. і не прыйшлі ў супярэчнасць з жыццём. Быкаў.

заклеймава́ць, ‑кляймую, ‑кляймуеш, ‑кляймуе; зак., каго-што.

1. Паставіць кляймо, метку. Заклеймаваць дрэвы. Заклеймаваць каня.

2. перан. Даць рэзкую адмоўную ацэнку, сурова асудзіць, прызнаўшы чые‑н. учынкі ганебнымі. Ганьбай заклеймаваў Максім Танк заакіянскіх гандляроў людзьмі. У. Калеснік.

драпе́жніцтва, ‑а, н.

1. Паяданне драпежнікамі іншых жывёлін.

2. перан. Паводзіны і прыёмы, уласцівыя драпежніку (у 2 знач.). Купала паказвае цэлую галерэю прадстаўнікоў капіталістычнага драпежніцтва. Івашын.

3. Драпежніцкія адносіны да чаго‑н.; браканьерства. Драпежніцтва ў лоўлі рыбы.

дуэ́ль, ‑і, ж.

1. Паядынак з выкарыстаннем зброі паміж дзвюма асобамі на зараней вызначаных умовах. Выклікаць на дуэль. Дуэль на шпагах.

2. перан. Змаганне двух якіх‑н. бакоў. Бесперастанку біла іх артылерыя, ведучы дуэль з нашай. Шамякін.

[Фр. duel.]

матэматы́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да матэматыкі. Матэматычная формула. Матэматычныя табліцы. □ Таксама як і Сымон Тургай, Уладзік пачаў болей захапляцца матэматычнымі навукамі. Колас. // перан. Дакладны, ясны, як у матэматыцы. У Івана матэматычнае мысленне — любіць закругленасць. Навуменка.

мешкава́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Вельмі шырокі, падобны на мяшок (пераважна пра адзенне). [Дзянісаў] быў у парусінавым светлым касцюме, які выглядаў на ім крыху мешкаватым. Гамолка.

2. перан. Нязграбны, няспрытны; няўклюдны. Камандзірам таго аддзялення .. назначылі мешкаватага тугадума Тодарава. Быкаў.

мішура́, ‑ы, ж.

1. Пазалочаныя або пасярэбраныя металічныя ніткі, з якіх вырабляюць парчовыя тканіны, галуны, каніцелі і пад.

2. перан. Знешняя, падманная бліскучасць. У адмятанні мішуры і пазалоты з уяўных купалавых сяброў дапамагае нам сягоння гісторыя. Лужанін.

[Ад араб. mozavvir — падроблены.]

мурза́ты, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Запэцканы, брудны. Дзеці ўставіліся на незнаёмых круглымі .. вачыма, і мурзатыя тварыкі іх застылі ў нейкім чаканні. Кулакоўскі.

2. перан. Абл. Закрыты дымкай, затуманены; шэры. Ад пылу-дыму ўсё сонца мурзатае, затуманенае. Баранавых.

падзю́баць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і без дап.

Разм.

1. Здзюбаць усё, многае (пра птушак). Галубы падзюбалі ўсе зярняты.

2. Дзюбаць некаторы час. // перан. Пастукаць. Следчы падзюбаў алоўкам у паперу, кінуў порсткі позірк на Янку. Дамашэвіч.