кантрафа́кцыя, ‑і, ж.

Уст.

1. Перадрук, перавыданне і пад. чужога твора без згоды аўтара.

2. Падробна (звычайна твораў літаратуры, мастацтва).

3. У буржуазным праве — незаконнае выкарыстанне фірмамі на сваіх таварных знаках абазначэнняў, якія ставяцца на папулярных таварах іншых фірм з мэтай увесці ў зман пакупнікоў.

[Лац. contrafactio — падробка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

глыну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што і без дап.

1. Аднакр. да глытаць.

2. Разм. Перакусіць, крыху з’есці або выпіць. Глынуў трохі малака. □ Глынуў [Ян] баршчу наспех! І рушыў на начлег, Бо пакарміць каня Спяшаўся. Корбан.

•••

Глынуць гора (слёз) — перажыць, перанесці многа цяжкасцей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

збале́цца, ‑еюся, ‑еешся, ‑еецца; зак.

Разм. Тое, што і збалець. Ці то збалелася Вольчына душа, стачылі яе адзінота і сум, а можа пераканаў гарачы шэпт Арыны, але без доўгіх угавораў нарадзілася яна перабрацца да свякрухі. Б. Стральцоў. — Я ўся збалелася па табе. Дзяцінка мая! Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

звы́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Добра знаёмы, прывычны. Прайшлі чарадою Гады за гадамі, Нязвыклае стала Штодзённым і звычным. Хведаровіч.

2. Які прывык да чаго‑н., звыкся з чым‑н. Да баявой прыгоды звычны, Без меркаванняў і разваг Шынель скідае пагранічнік, Бяжыць з вінтоўкай па слядах. Глебка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аўтама́т, ‑а, М ‑маце, м.

1. Апарат (машына, станок), які самастойна, без непасрэднага ўдзелу чалавека выконвае работу. Тэлефон-аўтамат. Аўтамат-піла.

2. Від ручной аўтаматычнай зброі; пісталет-кулямёт. Гадзіны паўтары з лесу даносілася сапраўдная кананада: бесперапынна стракаталі аўтаматы, мерна і гулка білі карабіны. Матрунёнак.

[Ад грэч. automatos — самарухомы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

банды́т, ‑а, М ‑дыце, м.

Удзельнік банды; узброены рабаўнік, разбойнік. Многа буяных драпежных галоў Скацілася з плеч у бандытаў. Крапіва. // Пра таго, хто належыць да контррэвалюцыйнай банды, варожага войска. [Дзюмон:] — Малайцы карэйцы! Так даюць гэтым бандытам па карку, што коцяцца яны на поўдзень без аглядкі. Шамякін.

[Іт. bandito.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адры́ў, ‑рыву, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. адрываць — адарваць, адрывацца — адарвацца.

2. перан. Страта, разрыў сувязі з чым‑н. Адрыў формы ад зместу. Адрыў мастацтва ад жыцця.

•••

Без адрыву ад вытворчасці — працягваючы працаваць.

У адрыве ад... — не падтрымліваючы сувязі з кім‑, чым‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зазна́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; заг. зазнач; зак.

1. што. Паставіць знак, памеціць пэўным чынам. Зазначылі месца, каб потым лёгка было знайсці, лазовай тычкай. Рылько.

2. без дап. або са злучн. «што». Сказаць, зрабіць якую‑н. заўвагу. — Будзе арэхаў у гэтым годзе, — зазначыў Міхась. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

засмуці́цца, ‑мучуся, ‑муцішся, ‑муціцца; зак., па кім і без дап.

Засумаваць, замаркоціцца. Засмуціцца па родных. Засмуціцца ад гора. // Выразіць смутак, заклапочанасць (аб твары, вачах і пад.). Прыгожы круглы твар Галіны Садоўскай паружавеў, светла-зялёныя вочы засмуціліся, галава яе з роўненькім праборам цяжка панікла. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адзвані́ць, ‑званю, ‑звоніш, ‑звоніць; зак.

1. што. Адзначыць што‑н. звонам; празваніць. На сцяне гадзіннік адзваніў дванаццаць. Галавач.

2. без дап. Кончыць званіць. Даўно адзванілі ў царкве — адпраўлялася праваслаўная імша. Чорны.

•••

Вушы адзваніць — надакучыць просьбай, гутаркай каму‑н., доўга і настойліва прасіць каго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)