уе́хаць сов.
1. (внутрь чего-л.) въе́хать;
машы́на ўе́хала ў лес — маши́на въе́хала в лес;
2. (опуститься во что-л. вязкое) погрузи́ться;
у. па кале́ні ў гразь — погрузи́ться по коле́ни в грязь;
3. разг. прое́хать;
за дзень уе́хаў сто кіламе́траў — за день прое́хал сто киломе́тров;
4. (осесть) врасти́;
ха́та ўе́хала ў зямлю́ — изба́ вросла́ в зе́млю;
◊ у. па ву́шы — окуну́ться с голово́й;
што ўбіў, то ўе́хаў — посл. не подстегнёшь — не пое́дешь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прахво́ст ’нягоднік, падлюга’ (ТСБМ, Нас.), прохво́ст ’тс’ (ТС). Рус. прохво́ст ’тс’, стараж.-рус. профо́с(с) ’наглядчык за салдатамі, узятымі пад варту; прыстаў’ (з XVII ст.). З нова-в.-ням. Profoss ’асоба на вайсковых караблях, якая сочыць за выкананнем статуту на караблі і карае яго парушальнікаў’, што другасна было набліжана да хвост (гл.). Па іншай версіі, магчыма, з с.-нідэр., нідэр. provoost < ст.-франц. prévost (франц. prévôt) ’суддзя, начальнік жандармерыі’, што з лац. praepositus < praeponere ’класці наперад’ (Фасмер, 3, 385). Беларускае слова, калі меркаваць па яго распаўсюджанню, запазычана з рускай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
грудкава́ты, ‑ая, ‑ае.
Пакрыты грудай, грудкамі, няроўны. З-за вёскі даляцелі людскія галасы і грукат колаў па сухой грудкаватай дарозе: відаць, калгаснікі .. вярталіся ўжо з копкі бульбы. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
да́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да дачы 2. Дачны поезд. □ Апынуўшыся па-за сценамі дачнага дома, сябры ўздыхнулі лягчэй. Колас. // Звязаны са знаходжаннем на дачы. Дачны сезон.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
велаго́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Спаборніцтва па веласіпеднаму спорту. Была нядзеля, і Антон Прымацкі паехаў за горад, каб пабачыць, як будуць праходзіць велагонкі. Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
віні́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., каго.
Разм. Тое, што і вінаваціць. [Павел Іванавіч:] — Я, калі пачынаю думаць пра гэта, дык, па праўдзе сказаць, перш за ўсё віню самога сябе. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́тырклы, ‑ая, ‑ае.
Які выступае, выдаецца за межы чаго‑н. На беразе возера здавён стаіць зямлянка. Яе заўважаеш па вытырклай трубе, канец якой прывараны да жалезнай бочкі. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзяўчо́, ‑чаці, н.
Разм. Дзяўчына-падлетак. Прыйшло са школы-інтэрната шаснаццацігадовае дзяўчо. «Работніца і сялянка». [У кожнай] хаце За вымытым блакітам рам Расце па добраму дзяўчаці — Галовы ўскружваць юнакам. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засто́ены, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і застаялы. Добра бяжыць па прымятай дарозе застоены за ноч конь. Машара. [Веньямін] зайшоў у пакой. У нос дало кіслым, застоеным паветрам. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інфекцыяні́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Урач, спецыяліст па інфекцыйных хваробах. Я ведаў.. Савіча-ўрача, буйнейшага інфекцыяніста, бясстрашнага чалавека, які за сорак год урачэбнай дзейнасці патушыў дзесяткі эпідэмій. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)