Verbum

азары́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ры́ць; азо́раны; зак.

1. каго-што. Ярка асвяціць.

Маланка азарыла твар.

2. перан., каго (што). Нечакана праясніць што-н. каму-н., прыйсці ў галаву каму-н.

Раптам здагадка азарыла яго.

|| незак. азара́ць, -а́е.

|| наз. азарэ́нне, -я, н.

асі́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак.

1. каго-што. Аказацца дужэйшым у барацьбе, перамагчы; адолець.

А. ворага.

Не зможа нас гора а. (перан.).

2. што. Выканаць цяжкую работу, справіцца з чым-н.; засвоіць, зразумець што-н.

А. вышэйшую матэматыку.

|| незак. асі́льваць, -аю, -аеш, -ае.

асяро́дак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.

1. Сярэдняя, больш мяккая частка ствала або сцябла.

2. Унутраная, сярэдняя частка чаго-н.

А. электрамагніта.

3. перан. Цэнтр чаго-н.

А. падзей.

4. Тое, што і асяроддзе (у 1 знач.).

|| прым. асяро́дкавы, -ая, -ае і асяро́дачны, -ая, -ае.

бой, бо́ю, мн. баі́, баёў, м.

1. гл. біць.

2. Узброенае сутыкненне, бітва.

Наступальны б.

3. Барацьба, спартыўнае спаборніцтва.

Кулачны б.

4. перан. Змаганне з тым, што перашкаджае ў жыцці і працы.

Б. з недахопамі.

5. зб. Біты посуд, шкло і пад.

Цагляны б.

абало́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. Покрыва ў выглядзе шкарлупіны, скуркі (у пладах), верхні слой чаго-н., покрыўная тканка.

А. зерня.

А. арэха.

2. перан. Форма вонкавага выяўлення якога-н. унутранага зместу.

○

Радужная а. Слізістая а.

|| прым. абало́нкавы, -ая, -ае.

абра́ннік, -а, мн. -і, -аў, м. (высок.).

1. Той, хто абраны кім-н. для выканання якіх-н. абавязкаў.

Дэпутаты — абраннікі народа.

2. перан. Незвычайна здольны, асаблівы чалавек.

А. лёсу.

3. Любімы чалавек, каханак.

А. сэрца.

|| ж. абра́нніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. абра́нніцкі, -ая, -ае.

абцяжа́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -жа́р; -раны; зак., каго-што.

1. Зрабіць цяжкім.

Плады абцяжарылі дрэўцы.

2. Выклікаць адчуванне стомленасці.

Зморанасць абцяжарыла рукі і ногі.

3. перан. Нарабіць цяжкасцей, клопату.

А. даручэннямі, просьбамі.

|| незак. абцяжа́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абцяжа́ранне, -я, н. і абцяжа́рванне, -я, н.

агарадзі́ць, -раджу́, -ро́дзіш, -ро́дзіць; -ро́джаны; зак.

1. што. Тое, што і абгарадзіць.

2. перан., каго-што. Засцерагчы, абараніць ад каго-, чаго-н.

А. чалавецтва ад вайны.

|| незак. агаро́джваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. агарадзі́цца, -раджу́ся, -ро́дзішся, -ро́дзіцца; незак. агаро́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. агаро́джванне, -я, н.

адвярну́цца, -вярну́ся, -ве́рнешся, -ве́рнецца; -вярні́ся; зак.

1. Павярнуцца ўбок; павярнуць галаву.

А. ад акна.

2. перан., ад каго-чаго. Парваць сувязі, адносіны з кім-н.; адмовіцца ад чаго-н.

А. ад здрадніка.

◊

Бог адвярнуўся ад каго (разм.) — пра бесперапынныя няўдачы.

|| незак. адваро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

адгалінава́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. адгалінавацца, адгалінаваць.

2. Бакавы адростак, галіна.

Таполя дае шмат адгалінаванняў.

3. Частка дарогі, ракі і пад., якая адыходзіць убок.

А. арашальнага канала.

4. перан. З’ява, што ўяўляе сабой частку чаго-н. асноўнага, галоўнага.

Розныя адгалінаванні сектанцтва.