перамо́віць
‘перамовіцца з кім-небудзь; перагаварыць што-небудзь і без прамога дапаўнення (пра каго-небудзь, што-небудзь, аб кім-небудзь, чым-небудзь); пагаварыць даўжэй, больш за іншых, прымусіць замоўкнуць іншых (перамовіць каго-небудзь)’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
перамо́ўлю |
перамо́вім |
| 2-я ас. |
перамо́віш |
перамо́віце |
| 3-я ас. |
перамо́віць |
перамо́вяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
перамо́віў |
перамо́вілі |
| ж. |
перамо́віла |
| н. |
перамо́віла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
перамо́ў |
перамо́ўце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
перамо́віўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
плё́хкаць
‘удараць аб што-небудзь з шумам, пляскам (пра ваду і іншую вадкасць); стукаць, удараць чым-небудзь па вадзе (рыба плёхкае); з размаху выліваць што-небудзь (плёхкаць ваду на грудзі)’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
плё́хкаю |
плё́хкаем |
| 2-я ас. |
плё́хкаеш |
плё́хкаеце |
| 3-я ас. |
плё́хкае |
плё́хкаюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
плё́хкаў |
плё́хкалі |
| ж. |
плё́хкала |
| н. |
плё́хкала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
плё́хкай |
плё́хкайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
плё́хкаючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
наблюда́ть несов.
1. (кого, что, за кем, чем) нагляда́ць, назіра́ць; (следить) сачы́ць (за кім, чым);
2. (осуществлять надзор) назіра́ць (за кім, чым), нагляда́ць (за кім, чым); (ухаживать, присматривать) дагляда́ць (каго, што);
наблюда́ть за детьми́ дагляда́ць дзяце́й;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
угна́цца, уганю́ся, уго́нішся, уго́ніцца; угна́ўся, -на́лася; уганіся; зак., за кім-чым.
1. Пабегчы так, каб дагнаць.
У. за хлопчыкам.
2. (звычайна з адмоўем). Не адстаючы, ісці, бегчы за кім-, чым-н.
За вамі не ў.
3. (звычайна з адмоўем), перан. Зраўняцца з кім-, чым-н. у чым-н.
За ім у рабоце ніхто не ўгоніцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
незадо́ўга, прысл., да чаго або перад чым.
Не за многа часу да чаго-н., перад чым-н.
Н. да юбілею.
Н. перад вайной.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ве́зці², вязе́; безас., каму ў чым (разм.).
Пра ўдачу ў чым-н.; шанцаваць.
Яму вязе ва ўсім.
|| зак. паве́зці, -вязе́ і падве́зці, -вязе́.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
браві́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; незак., чым і без дап.
Пагарджаць чым-н. дзеля паказной храбрасці; выхваляцца.
Б. небяспечнасцю.
|| наз. браві́раванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
правіні́цца, -ню́ся, -ні́шся, -ні́цца; -німся, -ніце́ся, -ня́цца; зак., у чым або чым перад кім.
Учыніць якую-н. правіннасць, стаць вінаватым.
П. перад бацькамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шанцава́ць, -цу́е; безас., незак., каму ў чым.
Пра ўдачу ў чым-н.
Яму шанцуе ў жыцці.
|| зак. пашанцава́ць, -цу́е.
|| наз. шанцава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
папрака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго, чым.
Выказваць каму-н. дакор, нездавальненне чым-н., абвінавачваць у чым-н., асуджаць за што-н.
П. куском хлеба.
П. каго-н. у баязлівасці.
|| аднакр. папракну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)