стачы́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., сто́чыцца; зак.
Стаць тонкім, вузкім у выніку тачэння (пра нож, лязо).
|| незак. сто́чвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пагнюсі́цца, ‑гнюшуся, ‑гнюсішся, ‑гнюсіцца; зак.
Разм.
1. Стаць, зрабіцца брудным. Сукенка пагнюсілася.
2. Стаць, зрабіцца нягодным, сапсавацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пачарсцве́ць, ‑ее; зак.
1. Стаць чэрствым — пра ўсё, многае. Усе булкі пачарсцвелі.
2. Стаць чарсцвейшым. Хлеб пачарсцвеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ускладні́цца, ‑ніцца; зак.
Кніжн.
1. Стаць, зрабіцца больш складаным або вельмі складаным. Ускладніўся план работы.
2. Стаць больш цяжкім для выканання, ажыццяўлення. Справа ўскладнілася.
3. Стаць больш напружаным, супярэчлівым. Сітуацыя ўскладнілася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засты́ць, -ы́ну, -ы́неш, -ы́не; -ы́ў, -ы́ла; -ы́нь; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Загусцець, стаць цвёрдым ад холаду, ахалоджвання.
Лой застыў.
Смала застыла.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра ваду: ператварыцца ў лёд (разм.).
Рачулка застыла.
3. Моцна змерзнуць (разм.).
З. на марозе.
Рукі застылі.
4. Пра труп: стаць халодным, скарчанець.
5. перан. Замерці (у 1 знач.), стаць нерухомым.
З. на месцы ад здзіўлення.
|| незак. застыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; наз. застыва́нне, -я, н. (паводле 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Развыдрэ́ць ’стаць дзёрзкім; засвавольнічаць’ (Нас., Касп.). Да выдрэць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Астрапянець, остропыни́ти ’аслупець’ (Клім.). Відаць, звязана з строп, страпілы, укр. стропина ’розныя віды бярвенняў, слупоў’; іншая магчымасць — сувязь з укр. стропи́тся ’сайсці са шляху, з розуму’. Але хутчэй остропынити «стаць як стропына», як аслупець «стаць як слуп».
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
затрудни́ться быць (стаць) ця́жкім (цяжкава́тым); (не решиться) завага́цца, не адва́жыцца; см. затрудня́ться;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
затяжеле́ть сов., прост.
1. (забеременеть) зацяжа́раць; стаць цяжа́рнай;
2. (стать тяжелее) пацяжэ́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
облегчи́ться
1. (стать более лёгким) аблягчы́цца, стаць лягчэ́йшым;
2. (получить облегчение) аблягчы́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)