ка́псула, -ы, мн. -ы, -сул, ж.

1. Абалонка з жэлаціну, крухмалу або іншага рэчыва для вадкіх ці парашкападобных лекаў.

Валідол у капсулах.

2. Назва злучальнай абалонкі ў розных органаў або іх частак (спец.).

3. Частка касмічнага лятальнага апарата.

|| прым. ка́псульны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

коўш, каўша́, мн. каўшы́, каўшо́ў, м.

1. Шырокая круглая пасудзіна з ручкай для чэрпання вадкасці.

Зачэрпнуць вады каўшом.

2. Вялікае металічнае прыстасаванне ў розных механізмах для зачэрпвання, высыпання, разлівання і пад.

Ліцейны к.

К. экскаватара.

|| прым. каўшо́вы, -ая, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абагу́льніць, -ню, -ні́ш, -ні́ць; -нены; зак., што.

Знайсці агульнае ў розных думках, крыніцах, фактах і на падставе гэтага зрабіць агульны вывад; аб’яднаць, злучыць у нешта адзінае.

А. назіранні пісьменніка.

А. творчы вопыт даследчыкаў.

|| незак. абагульня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. абагульне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разапха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак. (разм.).

1. каго-што. Пхаючы, размясціць па розных месцах, парассоўваць.

Р. рэчы па паліцах.

2. што. Набіваючы чым-н., прымусіць раздацца; разбіць.

Р. яблыкі па кішэнях.

|| незак. распі́хваць, -аю, -аеш, -ае і распіха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

эмфа́за, -ы, ж. (спец.).

1. У літаратуры: узмацненне эмацыянальнай выразнасці мовы, якое дасягаецца зменай інтанацыі і выкарыстаннем парадку слоў і розных рытарычных фігур.

2. У лінгвістыцы: спосаб артыкуляцыі, які стварае напружанасць у гучанні некаторых зычных гукаў.

|| прым. эмфаты́чны, -ая, -ае.

Э. націск.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пабыва́ць сов., в разн. знач. побыва́ть;

п. у ро́зных гарада́х — побыва́ть в ра́зных города́х;

п. на вайне́ — побыва́ть на войне́;

п. на вы́стаўцы — побыва́ть на вы́ставке

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Вы́ясніць, вы́ясніцца (у розных значэннях). Гл. я́сны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шматаблі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які складаецца з мноства розных абліччаў. Шматаблічны натоўп.

2. Які выяўляецца ў многіх, розных фермах; разнастайны. Перш за ўсё гэта «Лясное водгулле» і «Зялёны кругаварот» — вершы аб прыродзе, жывой, шматаблічнай, якая няспынна самаўзнаўляецца, прыродзе, якая — пад пяром паэта — пабыла многія чалавечыя якасці і, у сваю чаргу, надзяліла чалавека сваімі. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парытэ́т, ‑у, м.

Спец.

1. Прынцып роўнасці і раўнапраўя бакоў пры разборы канфліктаў і пад.

2. Суадносіны валют розных краін у золаце.

[Ад лац. paritas, paritatis — роўнасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гібрыдыза́цыя, ‑і, ж.

Скрыжаванне розных відаў раслін або жывёл з мэтай атрымання лепшых па якасці сартоў, відаў, народ. Вегетатыўная гібрыдызацыя. Працэс гібрыдызацыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)