пра́віла, -а, мн. -ы, -віл і -аў, н.
1. Палажэнне, якое выражае заканамернасць, пастаянныя суадносіны якіх-н. з’яў.
Граматычныя правілы.
Па ўсіх правілах (так, як трэба; разм.).
2. звычайна мн. Пастанова, палажэнне, якія абавязваюць захоўваць пэўны парадак пры выкананні чаго-н.
Правілы вулічнага руху.
Правілы ўнутранага распарадку.
3. Склад думак, норма паводзін, прывычка.
Чалавек строгіх правіл.
Узяць сабе што-н. за п.
◊
Як правіла — звычайна, найчасцей.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разадзе́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад разадзець.
2. у знач. прым. Вельмі прыгожа, па-святочнаму адзеты. Услед за .. [дзедам], разадзетая, быццам у самае ўрачыстае свята, ехала Маня. Васілевіч. [Манечка:] «Якое сягоння свята, што так шмат людзей ходзіць разадзетых па вуліцы». Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчэ́нная,
Цяжарная (пра сабаку, ваўчыцу, лісу і пад.). Праз нейкі момант з-за хлява, аблізваючыся, выйшаў сабака, узбег па сумёт, які пабраўся шараном, і тады Усціння ўбачыла, што гэта была шчэнная сучка — вялікі жывот свой яна ледзь не валачыла па снезе. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нечарго́вы, ‑ая, ‑ае.
Які адбываецца без чаргі, па-за вызначаным тэрмінам. Нечарговая сесія Вярхоўнага Савета. Нечарговы сход. Нечарговы адпачынак. □ Пасля ўрокаў быў прызначаны нечарговы збор атрада. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нядо́імшчык, ‑а, м.
Плацельшчык, за якім лічыцца нядоімка. Варыла кожны дзень, як апантаны, насіўся па хатах, пытаў, хто як плаціць падаткі, памагаў .. апісваць маёмасць у нядоімшчыкаў. Бажко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
натлумі́ць, ‑тлумлю, ‑тлуміш, ‑тлуміць; зак., што.
Пазбавіць здольнасці ясна мысліць, лагічна разважаць; задурыць. А чалавек.. [старшыня], відаць па ўсяму, добрай натуры, але яму за дзень натлумілі галаву. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
незаўва́жна, прысл.
Разм. Непрыкметна, неўзаметку. Неўзабаве адзін з самалётаў прабег па зямлі, незаўважна адарваўся і знік у ледзь прасветленай прасторы. Кавалёў. За працай незаўважна пралятаў дзень. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паніхі́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Царкоўная служба па нябожчыку. Мясцоваму папу прапанавалі справіць паніхіду.. Гугнявы поп пачаў маліцца за рабоў божых. Новікаў.
•••
Грамадзянская паніхіда — жалобны мітынг.
[Ад грэч. pannychis — усяночная.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́ймішча, ‑а, н.
Гіст. Заняцце свабоднага ўчастка зямлі пры першапачатковым засяленні, а таксама ўчастак, заняты такім чынам. // Месца, якое расчышчана і апрацоўваецца па-за грамадскім ворным полем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аднаду́мства, ‑а, н.
Адзіны кірунак думак; згода ў поглядах. У гомане, які за імі [словамі] ўзняўся, не чуваць было ўжо дружнага аднадумства — пайшло па натоўпе блытанае замяшанне. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)