Verbum

капры́з, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Беспадстаўнае, але настойлівае жаданне, патрабаванне чаго-н., недарэчная задума, дзівацтва.

Дзіцячы к.

2. перан., чаго. Што-н. нечаканае, выпадковае ў той ці іншай сферы жыцця.

К. моды.

К. прыроды.

|| прым. капры́зны, -ая, -ае.

Капрызнае надвор’е.

касцяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ператварацца ў косць, станавіцца косцю.

Рогі ў цяляці касцянеюць.

2. перан. Станавіцца нерухомым, дзеравянець ад холаду.

Ногі пачынаюць к. ад холаду.

|| зак. закасцяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і акасцяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.

каштава́ць¹, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; незак.

1. Мець тую ці іншую цану, грашовую вартасць.

Кніга каштуе дзесяць рублёў.

2. Абыходзіцца ў якую-н. суму, затрачвацца на што-н.

Адпачынак каштуе мне дорага.

3. перан. Патрабаваць якіх-н. намаганняў.

Даследаванне каштавала мне шмат здароўя.

ко́пія, -і, мн. -і, -пій, ж.

1. Дакладнае ўзнаўленне, паўтарэнне чаго-н., зробленае з арыгінала; новы экзэмпляр.

К. карціны.

Зняць копію з пасведчання аб нараджэнні.

2. перан. Пра каго-н. (што-н.), вельмі падобнага да другога (на другое).

Сын — к. свайго бацькі.

серабры́сты, -ая, -ае.

1. Які колерам і бляскам нагадвае серабро.

С. іней.

Серабрыстая луска.

Серабрыстыя скроні (з сівізной). Серабрыстая таполя (таполя, у якой лісце з ніжняга боку пакрыта пушком).

2. перан. Меладычна-звонкі, высокага тону.

С. голас жаўранка.

|| наз. серабры́стасць, -і, ж.

скупі́цца, -плю́ся, -пі́шся, -пі́цца; -пі́мся, -піце́ся, -пя́цца; незак., на што, з інф. і без дап.

Неахвотна расходаваць, аддаваць; быць празмерна ашчадным.

С. на пачастунак.

Не с. на добрыя словы (перан.: лёгка гаварыць каму-н. прыемнае).

|| зак. паскупі́цца, -плю́ся, -пі́шся, -пі́цца; -пі́мся, -піце́ся, -пя́цца.

слі́зкі, -ая, -ае.

1. Гладкі, такі, на якім цяжка ўтрымацца, устаяць або які цяжка ўтрымаць.

С. паркет.

С. грыб.

2. перан. Ненадзейны, небяспечны, які мае ў сабе нейкую няпэўнасць, двухсэнсавасць.

Слізкую дарогу ты выбраў у жыццё.

Слізкая тэма.

3. Пакрыты сліззю.

Слізкія лісточкі.

со́баль, -я, мн. -і, -яў, м.

Драпежны звярок сямейства куніцавых з каштоўным футрам бурага колеру, а таксама футра гэтага звярка.

|| прым. сабалёвы, -ая, -ае, сабалі́ны, -ая, -ае і со́балевы, -ая, -ае.

Сабалёвая шапка.

Сабаліныя бровы (перан.: густыя, цёмныя, шаўкавістыя; нар.-паэт.). Собалевы след.

спажыве́ц, -жыўца́, мн. -жыўцы́, -жыўцо́ў, м.

1. Асоба або арганізацыя, якія спажываюць прадукцыю чыёй-н. вытворчасці.

Тавары для масавага спажыўца (для масавага пакупніка).

2. перан. Той, хто імкнецца да задавальнення толькі сваіх патрэб (неадабр.).

|| прым. спажыве́цкі, -ая, -ае (да 1 знач.).

Спажывецкая кааперацыя.

спапялі́цца, -лю́ся, -лі́шся, -лі́цца; -лі́мся, -пеліце́ся, -ля́цца; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Ператварыцца ў попел.

2. перан. Растраціцца ў змаганні з чым-н., у перажываннях за што-н. (пра сілы, энергію і пад.).

|| незак. спапяля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.